نشست علمی ''بررسی ابعاد حقوقی و سیاسی ترور سپهبد شهید قاسم سلیمانی و بازتاب منطقه ای آن '' با سخنرانی دکتر ابراهیم متقی استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران و دکتر فضل الله فروغی دانشیار بخش حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شیراز و دکتر ابراهیم عباسی رییس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز برگزار شد.
در ابتدای این مراسم دکتر عباسی رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز ضمن بیان ضرورت برگزاری این نشست علمی عنوان نمود : ما باید احساسات و شور ناشی از شهادت سردار سلیمانی را در یک چارچوب علمی نهادینه کنیم. چند شاخص در تاریخ معاصر ایران برای مردم مهم بوده است که افراد را بزرگ مرد جلوه می دهد و استقبال از آیین تشییع پیکر شهید سلیمانی نیز در راستای همین شاخص ها بوده است.
وی در ادامه افزود : فرهنگ ایرانی یک شاخص مهم به نام فتوت و جوانمردی دارد که در تاریخ ایران استمرار داشته است و هرکسی این شاخص را داشته به اسطوره تبدیل شده است . این ویژگی یا همان جوانمردی کاراکتر ملی ایرانیان است که در ویژگی شخصیتی سردار سلیمانی وجود داشت . کمک به مردم ایران و مردم منطقه بخشی از ویژگی بارز ایشان بود .
دکتر عباسی اظهار داشت: شاخص دیگر مبارزه با بیگانگان است، روحیه ضد سلطه در میان ایرانیان وجود دارد و هر کس از این روحیه برخوردار باشد جایگاه خوب و ویژه ای در میان مردم ایران پیدا می کند .این ویژگی که از بیگانه ستیزی ایرانیان نشات می گیرد در شخصیت هایی مانند امام قلی خان سردار عصر صفوی در مبارزه با پرتغالی ها ، عباس میرزا قاجار در مبارزه با روس ها ، رییس علی دلواری در مبارزه با بریتانیا در جنوب ایران و امام خمینی (ره) وجود داشت . سردار سلیمانی نیز این روحیه را تقویت و به حد اعلا رساند.
وی بیان کرد: شاخص دیگر میهن پرستی همراه با آیین پرستی است که مورد توجه و استقبال مردم ایران بوده است . در ایران میهن پرستان آیین پرست مورد توجه مردم ایران بوده اند . شخصیتیهایی در طول تاریخ ایران توانسته اند میهن پرستی را به توده ها منتقل کند . سردار سلیمانی این ویژگی را همراه با آیین پرستی در ایران گسترش داد . میهن پرستان بدون آیین کمتر مورد توجه ایرانیان هستند لیکن میهن پرستی با آیین را می توان در رفتار آیت الله بروجردی در دهه ۱۳۲۰ در دفاع از آذربایجان و کردستان علیه شوروی رصد کرد.
ایشان در پایان خاطر نشان کرد : سردار سلیمانی از تمامی این شاخص ها برخوردار بود و همین امر باعث حمایت مردمی از او شد . بنابراین باید این شاخص را در جامعه نهادینه کرد .
دکتر ابراهیم متقی عضو هیات علمی دانشگاه تهران بیان داشت: ما باید حادثه ترور و به شهادت رساندن سردار سلیمانی را به سمت راهبردی ببریم. دکترین اصلی موضوع های راهبردی، موازنه قدرت است .
وی با طرح این پرسش که چرا سردار سلیمانی ترور شد عنوان نمود:
اگر سند امنیت ملی آمریکا را مرور کنیم می بینیم که سیاست آمریکا در محیط منطقه ای، بسیج نیروها و یگان های امنیتی در حوزه منطقه ای است تا نشانه هایی از موازنه را ایجاد کند.
وی ادامه داد: در اندیشه راهبردی آمریکا، سردار سلیمانی موازنه قدرت منطقه ای را به هم زده بود .
این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران اظهار داشت: نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نقطه ثقل حوزه های تاکتیکی ایران در محیط های منطقه ای بود و فرماندهی شهید سلیمانی این ویژگی را در ارتباط با کنش تاکتیکی از عراق تا یمن در بر می گرفت
دکتر متقی اضافه کرد: رویکرد دولت آمریکا این بود که اگر سردار سلیمانی ترور شود، قابلیت و قدرت کنش تاکتیکی ایران کاهش می یابد و در نتیجه نیروی مقاومت نمی تواند در محیط منطقه ای نقش آفرین باشد.
وی بیان کرد: تفکر آمریکا که منجر به ترور و به شهادت رسیدن سپهبد سلیمانی شد، یک تفکر راهبردی بود که نیروی قدس و شهید سلیمانی را مرکز ثقل قدرت منطقه ای ایران می دانستند.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: واقعیت این است که ایران فرمانده نظامی و سردار زیاد دارد اما اینکه چه شد که سردار سلیمانی توانست در محیط منطقه ای بدرخشد، ویژگی های فردی، الگوهای تاکتیکی و کنش عملیاتی او باعث این درخشش ‍شد. متقی اضافه کرد : سردار سلیمانی از تبار کسانی بود که در دفاع مقدس نقش آفرین بودند، او که پیشتر فرمانده سپاه کرمان هم بود، و ویژگی هایی همانند شهیدان باکری، همت و محمود کاوه داشت و یک فرد عملیاتی و تاکتیکی محسوب به شمار می آمد .
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد : سردار سلیمانی همواره در صحنه حضور داشت و هیچگاه در خارج از صحنه فرماندهی نکرد در حالی که شیوه فرماندهی آمریکا مبتنی بر خارج از صحنه است و منطقه و سرزمین های منطقه ای، اشک ها و لبخندهای بسیاری را در خاطره دفاعی خود با شهید سلیمانی داشتند
وی بیان کرد: نکته دیگر در کنش فرماندهی شهید سلیمانی این بود که کاری را دیکته نمی کرد، در حالیکه برخی فرمانده هان نظامی ما حتی در دوران دفاع مقدس، عملیات و تاکتیک هایی را دیکته می کردند که فرمانده هان میدانی با آن مخالف بودند.
این استاد دانشگاه تهران عنوان کرد: کنش شهید سلیمانی، کنش کم هزینه بود و مسوولیت را به نیروهای محلی می داد.
دکترمتقی افزود: ایران به دنبال هژمون (رهبری) منطقه ای نیست اما درصدد تغییر موازنه غرب محور در محیط منطقه است.
وی گفت: در ایران صدها سردار هستند که در دوران دفاع مقدس تا مرز شهادت رفتند اما جنگ که تمام شد یا سردار یا وارد کننده یا صاحب شرکت های اقماری شدند و یا فضای ذهنی و ادراکی آنان تغییر پیدا کرد اما شهید سلیمانی هیچگاه وارد طبقه برگزیده نشد و به همین دلیل بود که با قلب ایرانیان و مقاومت، پیوند برقرار کرد .
وی افزود: هنگامی که شهید سلیمانی در سپاه کرمان حضور داشت به صراحت اعلام کرد، اجازه نمی دهم کسی در سپاه به نفع یا ضرر کاندیداهای انتخاباتی تبلیغات کند و پای حرف خود ایستاد .
دکتر متقی افزود: می خواستند شهید سلیمانی را در مقابل مردم قرار دهند اما اندیشه سیاسی شهید سلیمانی به دلیل اینکه نمی خواست به پول، قدرت، مقام و امکانات وابستگی داشته باشد، متمایز بود .
دکتر متقی گفت: فشار حداکثری آمریکایی ها سه شاخه دارد که شامل، تحریم های اقتصادی، محدودسازی ایران در سطح دیپلماتیک و عملیاتی و تاکتیکی با کشورهای منطقه و بازیگران اروپایی و کنش گزینشی امنیتی است.
او افزود: بنابراین نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که باید از منظر علمی، ترور شهید سلیمانی را تجزیه و تحلیل کرد.
وی ادامه داد: فضای آینده، فضای درگیری های بیشتر با ایران و بحران های بیشتر در محیط های منطقه ای خواهد بود و سیاست های منطقه ای ایران جز این نتیجه ای نخواهد داشت.
دکتر فضل اله فروغی دانشیار بخش حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شیراز هم در این نشست گفت: دشمنی دیرینه آمریکا با ایران و جهان اسلام بر همه روشن است و پیشینه این نوع ترورها توسط امریکا زیاد است که از جمله آنها می توان به زدن هواپیمای مسافربری ایرانی، حمله به طبس، زدن سکوی نفتی و حمایت تمام قد از صهیونیست ها در ترور دانشمندان هسته ای ایران اشاره کرد.
دکتر فضل الله فروغی افزود: ترور شهید سلیمانی، یک اقدام منحصر به فرد است، اینکه یک رئیس جمهور شخصا دستور ترور یک مقام عالی رتبه یک کشور دیگر را صادر کند در دنیا سابقه نداشته است .
دکتر فروغی، با اشاره به ادعای آمریکا برای دلیل ترور سردارسلیمانی که مدعی است شهید سلیمانی قصد داشته به منافع آنها ضربه بزند و این ترور یک دفاع مشروع بوده است، افزود: ادعای دفاع مشروع، یک حرف سخیف و گستاخانه ای است چرا که این اقدام هیچ کدام از موارد دفاع مشروع را شامل نمی شود .
وی، همچنین به قلدری های حقوقی آمریکا اشاره و بیان کرد: دفاع مشروع باید مسبوق به سابقه باشد یعنی حمله ای واقع شده باشد و همچنین قابل اثبات باشد و این در حالی است که سردار سلیمانی یا ایران هیچ حمله ای به منافع آمریکا نداشته است .
وی ادامه داد: از طرفی نیز آمریکا در یک کشور دیگری، سردار سلیمانی را ترور کرده که هیچ ارتباطی با این کشور نداشته
است، حتی اگر بحث تفاهم نامه امنیتی با دولت عراق مطرح شود هر گونه اقدامی باید با اطلاع دولت عراق باشد که اجازه ای در این زمینه گرفته نشده است.
وی اظهار داشت: حتی قوانین داخلی آمریکا اجازه چنین حمله ای را نمی داد، بر اساس قوانین داخلی این کشور هر گونه اقدام نظامی که دارای آثار و تبعاتی برای آمریکا و نیروهای آمریکایی باشد حتما مجوز کنگره را لازم دارد که چنین مجوزی اخذ نشده بود.
دکتر فروغی افزود: با وجود تلاش های آمریکا و اسراییل، اکثر حقوقدانان و کشورهای دنیا این اقدام را با حقوق معاصر ناسازگار می دانند و ما این اقدام تروریستی را یک جنایت می دانیم .
وی ادامه داد: بعد از ترور شهید سلیمانی، نخستین واکنش این بود که اقدام آمریکا مصداق بارز تروریست دولتی است، آمریکا که مدعی حقوق بشر است نه تنها از بروز جنایت در جهان جلوگیری نکرد بلکه خودش با این اقدام همراه و مجری ترور شد .
این استاد دانشگاه شیراز گفت: اقدام آمریکا مصداق یک جنایت تجاوز ارضی است که این تجاوز هم به کشور عراق به دلیل محل وقوع این رخداد و هم به کشور ایران به دلیل تجاوز مسلحانه به حاکمیت ما صورت گرفته است .
دکتر فروغی افزود: ما باید از لحاظ قضایی، سیاسی و دیپلماسی با این ترور، بسیار مقتدرانه برخورد و موضوع را در صحن مجمع عمومی سازمان ملل مطرح کنیم شاید مثل بعضی از قضایا نتیجه بگیریم و بتوانیم از طریق مجمع عمومی، موضوع را به دیوان بین المللی دادگستری ارجاع دهیم تا مورد بررسی قرار گیرد .
وی ادامه داد: شورای حقوق بشر و سازمان های مردم نهاد و رسانه های جهانی را باید بیدار کنیم تا افکار عمومی نسبت به این جنایت آگاهی کامل پیدا کنند.
دکتر فروغی افزود: باید از یک دیپلماسی بسیار قوی برخوردار و همچنین کنش های حقوقی داشته باشیم و از همه ظرفیت ها استفاده کنیم.