یکی از اهداف اصلی دانشگاه شیراز در مقطع کنونی، حرکت به سمت دانشگاه های نسل سوم، یعنی دانشگاه های نوآور و کارآفرین است، از همین رو در آستانه چهل و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، گفت وگویی داشتیم با دکتر منصور کنعانی، مدیر مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز.

۱. لطفا دفتر مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز را به طور مختصر معرفی بفرمایید.
مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز به عنوان یکی از زیرمجموعه های معاونت پژوهش و فناوری این دانشگاه، در سال ۱۳۹۶ با ادغام دفاتر کارآفرینی و مالکیت فکری به همراه مجموعه ی شتاب دهنده شروع به فعالیت نموده است. این مجموعه به منظور ارتقای فرهنگ عمومی برای حمایت از نوآوری و خلاقیت، ارائه ی خدمات و تسهیلات و مشاوره در راستای ایجاد زیرساخت های اقتصاد دانش بنیان در دانشگاه شیراز راه اندازی شده است.

۲. رویکردهای اساسی مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز چیست؟
ازجمله رویکردهای این مرکز می توان به این موارد اشاره کرد: ۱. ترویج و توسعه فرهنگ نوآوری و کارآفرین؛ ۲. نقش آفرینی درتحقق کارآفرینی مبتنی بر نوآوری؛ ۳. شناسایی و توانمندسازی متخصصان، دانشجویان و استادان خلاق، نوآور و کارآفرین و فراهم کردن زمینه ی تجاری سازی دستاوردهای ارزشمند علمی آن ها برای ورود به فعالیت های کارآفرینانه؛ ۴. ارتقای نقش نوآوران و کارآفرینان درتوسعه و اعتلای کشور از طریق خلق دانش، فناوری و کسب و کار دانش بنیان؛ ۵. تسریع درتبدیل ایده ها به محصول و تجاری سازی؛ ۶. تحقیق در زمینه ی نوآوری، کسب وکار و توسعه کسب وکار در سطوح منطقه ای، کشوری و بین المللی؛ ۷. ارائه ی خدمات مشاوره ای به سازمآن های محلی، منطقه ای و ملی در حوزه های مرتبط؛ ۸. ایجاد زمینه ی جذب درآمدهای اختصاصی داخلی و خارجی برای مرکز و دانشگاه و ۹. همکاری با واحدهای تحقیق، توسعه و نوآوری صنایع.

۳. به طور مختصر بفرمایید شرح وظایف مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز چیست؟
ازجمله شرح وظایف مرکز نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز حمایت از کارگاه های آموزشی کارآفرینی و نوآوری در حوزه های مختلف کسب و کار؛ برگزاری مسابقات استارتاپ ویکند در حوزه های مختلف و کارگاه های آموزشی کارآفرینی، نوآوری و کسب و کار؛ آموزش مدرسین دانشگاه؛ حمایت از طرح های پژوهشی کارآفرینی دانشجویی؛ همکاری با رسانه ها برای تبلیغ و آموزش نوآوری و کارآفرینی؛ افزایش آگاهی دانشجویان در خصوص نوآوری و کارآفرینی؛ ارائه مشاوره در مراکز مشاوره و طرح های کسب و کار؛ عقد تفاهمنامه با سازمان های مختلف در جهت حمایت از نوآوری وکارآفرینی و ساماندهی و حمایت از تاسیس شرکت های دانش بنیان دانشگاهی و مراکز رشد است؛ پیگیری تاسیس مراکز رشد مراکز نوآوری و تجاری سازی/ (شتاب دهنده ها در حوزه های مختلف فناوری اطلاعات ICT / IT , و علوم انسانی)/ دفاتر خدمات مشاوره کسب و کار/ صندوق های پژوهش و فناوری/ دفتر استاندارد سازی در دانشگاه شیراز؛ مشاوره دانشجویان و اعضای هیات علمی برای تاسیس شرکت های دانش بنیان است.
۴. لطفا واحدهای این مرکز و نوع فعالیت های آن ها را به طور مختصر معرفی بفرمایید.
مرکز نوآوری و کارآفرینی متشکل از ۴واحد است. واحد کارآفرینی، واحد مالکیت فکری، واحد نوآوری و مراکز مشاوره ی خدماتی.
رویکرد واحد کارآفرینی، کمک به ارتقا و گسترش فرهنگ ارزش آفرینی در اکوسیستم کارآفرینی در سطح دانشگاه شیراز است که عمده ترین فعالیت های آن انعقاد قرارداد دانشجویی-کارآفرینی و انعقاد قرارداد کارگاه های تخصصی کارآفرینی رشته های مختلف است.
واحد مالکیت فکری نیز در دانشگاه شیراز در دو حوزه ی متمرکز فعالیت می کند: ۱. مرجع استعلام داوری اداره مالکیت فکری کشور و ۲. دفتر خدمات مالکیت فکری و تجاری سازی فناوری (که این مورد به بخش خصوصی واگذار شده). و از شرح وظایف این واحد هم می توان به داوری ثبت اختراع داخلی اداره ثبت اختراعات کشور؛ داوری ثبت اختراعات خارجی (PCT) اداره ثبت بین المللی اختراعات کشور؛ صدور تاییدیه علمی اختراعات ثبت شده؛ برگزاری دوره های خلاقیت نوآوری و کارآفرینی (مدرسه نوکا) با همکاری بنیاد نحبگان استان فارس و برگزاری دوره های دانش افزایی اعضای هیات علمی دانشگاه (مالکیت فکری و نحوه داوری اختراعات، ثبت شرکت های دانش بنیان، تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی) با همکاری دفتر نظارت و تضمین کیفیت دانشگاه های استان فارس اشاره کرد.
واحد نوآوری نیز شامل دو زیرمجموعه اصلی یعنی مراکز رشد و شتاب دهنده است. در حال حاضر دو مرکز رشد در دانشکده کشاورزی و دانشکده مهندسی شیمی، نفت و گاز مشغول ارائه فضای کاری به شرکت های دانش بنیان اعضای هیات علمی دانشگاه است. ازجمله اهدف این مراکز: کمک به جذب بیشتر کارآموزان و فارغ التحصیلان دانشگاهی در بازار کار و ایجاد شغل، ایجاد واحدهای صنایع کوچک و متوسط فنی و تخصصی که بتوانند در بازار کار رقابت پذیر باشند، نوسازی، انتقال فناوری و استفاده از اکتشافات علمی جدید و افزایش بازدهی نیروی کار بالقوه و استفاده بهینه از این سرمایه عظیم ملی است.
همچنین در حال حاضر دو شتابدهنده ی کوانتوم و هاب در دانشگاه شیراز مشغول به فعالیت هستند. شتابدهنده ی کوانتوم با تمرکز بر آموزش سعی دارد تا کمبود دانش کافی در حوزه کسب و کارهای نوپا را برطرف سازد و با حمایت از تیم های استارتاپی زمینه را برای رشد آن ها فراهم آورده و به توسعه اقتصاد دانش بنیان کمک کند. کوانتوم همچنین بر آن است تا با برگزاری رویدادها و کارگاه های آموزشی استارتاپی، فرهنگ کارآفرینی را در جامعه ترویج دهد. از زمان شروع به کار خود در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ تاکنون، بیش از ۱۵۰۰۰۰ نفرساعت کارگاه های آموزشی در حوزه کسب و کارهای نوپا برگزار کرده است. همچنین چندین دوره پیش شتاب دهی فصل مختلف سال و اولین دوره مدرسه نوآوری و کارآفرینی دانشگاه شیراز را به پایان رسانیده است.
شتابدهنده هاب شیراز نیز در سال ۱۳۹۶با یک قرارداد همکاری بین دانشگاه شیراز و همراه اول در دو حوزه ارائه ''خدمات تجمیع کننده'' و ''شتابدهنده در حوزه های it , و ict''، شرکت هوشمند اول برتر شیراز، تاسیس شد. در این قرارداد آورده دانشگاه، تخصیص فضا در برج نوآوری و کارآفرینی دانشگاه به مدت ۱۰ سال، و آورده همراه اول ۱ میلیارد تومان است. میزان سهام دانشگاه ۴۹ درصد و همراه اول و شرکت های تابعه آن ۵۱ درصد تعیین گردیده است. در حال حاضر چندین استارتاپ در حوزه it و ict در قسمت شتابدهنده شرکت در حال فعالیت بوده و قرارداد تجمیع کنندگی نیز با همراه اول منعقد شده و هیئت مدیره ی شرکت پیگیر شروع این فعالیت ها با افزایش سرمایه و جذب آورده همراه اول است.
و اما مراکز مشاوره ی خدماتی؛ دانشگاه شیراز در راستای تکمیل خدمات مشاوره ای و بهره گیری موثر از تجارب اعضای هیات علمی صاحب نظر و همچنین برقراری ارتباط موثر با آحاد افراد جامعه و مراکز تجاری و صنعتی اقدام به تاسیس تعدادی مرکز مشاوره نموده است. مرکز خدمات مشاوره حقوقی و مرکز داوری؛ مرکز مشاوره فنی و مهندسی؛ مرکز مشاوره معماری و شهرسازی و مرکز مشاوره و خدمات مالکیت فکری از مصادیق آنان است.

۵. از فعالیت های ترویجی این مرکز بگویید.
مرکز نوآوری و کارآفرینی برنامه های مختلفی را به منظور افزایش آگاهی دانشجویان و اعضای هیات علمی در خصوص نوآوری و کارآفرینی داشته است که از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد:
برگزاری مدرسه های خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی با عنوان مدرسه ی نوکا که این طرح از سال ۱۳۹۷ با همکاری بنیاد نخبگان استان فارس، در راستای ایجاد دانشگاه نسل سوم ''دانشگاه کارآفرین'' برای دانشجویان تدوین شد.
برگزاری مسابقات استارتاپ ویکند در حوزه های مختلف و کارگاه های آموزشی کارآفرینی، نوآوری و کسب و کار که اتفاقا یکی از نمونه های آن برای دانشجویان به مدت ۳ روز از ۳۰ بهمن ماه تا ۲ اسفند برگزار خواهد شد. مسابقات استارتاپ ویکند یک رویداد آموزشی-تجربی در سراسر دنیاست که در ۳ روز متوالی (در انتهای هفته) برگزار می شود. در این برنامه شرکت کنندگان پرانگیزه ای شامل برنامه نویسان، مدیران تجاری، عاشقان استارتاپ، بازاریاب ها و طراحان گرافیک گرد هم می آیند تا طی ۵۴ ساعت ایده هایشان را مطرح کنند، گروه تشکیل بدهند و هر گروه ایده ای را اجرا کند. به طور مثال برای اعضای هیات علمی دانشگاه، یک دوره ی دانش افزایی باعنوان «استارتاپ ویکند تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی ''از ایده تا بازار''» با حضور صنعتگران، کارآفرینان و مدیران ارشد پارک علم و فناوری فارس برگزار شد.
برگزاری ایده شوها؛ هدف اصلی ایده شوها، برگزاری مانوری برای سنجش آموزش های ارائه شده به دانشجویان فعال در اکوسیستم نوآوری و کارآفرینی است و در این رویداد به افراد این امکان داده می شود تا در محیطی دوستانه به بیان ایده های نوآورانه بپردازند و ضمن تقویت مهارت های ایده پردازی و بیان ایده، ایده های خود را اصلاح کرده و پرورش دهند. شرکت کنندگان باید پس از ثبت نام اولیه، ایده خود را که در زمینه راهحل کاربردی برای حل مسائل مطرح شده است، پرورش دهند و نتایج آن را ارائه نمایند.