عمومی | سیویلیکا

مقایسه ی ترجمه دشواژه ها در ۳ دوبله ی فیلم ددپول بر اساس مدل شریفی و دارچینیان (۲۰۰۹): مطالعه موردی دشنام ها

ترجمه کردن به معنای شکافتن معنا از یک زبان در لایه‌های مختلف است و انتقال آن معنا با تمام لایه‌ها و پیچیدگی‌هایش به زبانی دیگر .زبان هم وسیله ای جهت بر قراری ارتباط است و هم می توان از آن به عنوان ایزاری برای ممانعت از ترویج افکار و عقاید خاص بهره جست. دشنام ها و به طور کلی دشواژ ه ها از آن دسته موارد خاص هستند که در بطن جوامع و فرهنگ های مختلف ریشه دوانده اند و ترجمه ی آنها همیشه امری چالش بر انگیز برای مترجمان به ویژه آنان که در حوزه ی ترجمه ی دیداری-شنیداری فعالند، بوده است، چرا که محصولات دیداری-شنیداری به علت قابلیت انتقال عناصر فرهنگی، حساسیت بالایی را برای مترجمان ایجاد می کند.
پژوهش حاضر بر آن بود که ترجمه ی دشنام های موجود در فیلم ددپول در سه دوبله ی متفاوت آن را بر اساس مدل ارائه شده در خصوص ترجمه تابوها توسط شهلا شریفی و فهیمه دارچینیان مورد بررسی و مقایسه قرار دهد. مدل یاد شده شامل یک طبقه بندی چهارگانه عبارتند از ترجمه تابو به تابو، ترجمه تابو به غیر تابو (جایگزینی)، سانسور (حذف) و حسن تعبیر (فرونشانی) می باشد که در سال ۲۰۰۹ معرفی شد. نتایج بدست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که مترجمان در هر سه دوبله بیشتر تمایل به جایگزین کردن دشنام زبان مبدا با نزدیکترین معادل غیرتابوی زبان مقصد داشته اند. نتیجه ی دیگر اینکه، حسن تعبیر نیز راهبردی بود که مترجمان ایرانی علاقه ی زیادی به استفاده از آن داشتند، هرچند در دوبله اول میزان به کارگیری آن به طور نامحسوسی کمتر از راهبرد سانسور بوده است.

---

نگارنده: حامد بیت سعید
استاد راهنما: آزاده نعمتی
استاد مشاور: محمدرضا فلاحتی
استاد داور: مهدی مرتهن