رعایت اصول اخلاق علمی ضامن سلامت مطالعات علمی است
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی بنیاد ملی نخبگان؛ در ادامه برگزاری برنامههای توانافزایی و مهارتآموزی، کارگاه اخلاق نخبگی با حضورجمعی از مستعدانبرتر در بنیاد نخبگان استان کرمانشاه برگزار شد.
در این کارگاه، آوات طاهرپور؛ رئیس بنیاد نخبگان استان کرمانشاه گفت: رسیدن به قله و پیشتازی در علم و فناوری میتواند از اهداف ملی و مهم کشور باشد.
وی افزود: این مهم با اولویت بر اخلاق (
Ethics
) و حفظ نشان (
Brand
)، همسو با سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه (
R
&
D
) امکان پذیر است.
طاهرپور ادامه داد: برخی کشورها در دهههای گذشته تا به امروز با سرمایهگذاری گسترده در حفظ مشتریان خود با تکیه بر اخلاق و با در نظر گرفتن آن به عنوان اولویت اصلی، به پیشتازی در علم و فناوری رسیدهاند.
رئیس بنیاد نخبگان استان کرمانشاه اظهار داشت: اخلاق علمی، مجموعهای از آداب و اصول اخلاقی است که قرار است توسط تمام اعضاء یک جامعه علمی بهویژه نخبگان، خبرگان و مستعدان در فرآیند استفاده، تولید و نشر دانش رعایت شود
.
این آداب یا در قالب منشورهای حرفهای مکتوب و مدون شدهاند یا همچون «اصولی نانوشته» مورد توافق و پایبندی متخصصان رشتههای مختلف قرار گرفتهاند.
وی همچنین به مجامع علمی در زمینه اخلاق علمی و حرفهای در داخل و خارج کشور اشاره کرد و یادآور شد: از جمله مراکز فعال در این زمینه میتوان به انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری، مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی، مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی دانشگاه علومپزشکی تهران، مرکز توسعه اخلاق علمی و حرفهای دانشگاه شیراز و در سطوح بینالمللی نیز میتوان از «کمیسیون جهانی اخلاق در علم و فناوری» اشاره کرد.
طاهرپور اظهار داشت: این اندیشه که «دانش قدرت است» سرلوحه رشد و توسعه بسیاری از کشورها قرار گرفته و همان است که در مراجع و متون غربی به Knowledge is power ترجمه شده است . این تعبیرهمان است که در آموزههای دینی به «العلم سلطان» از آن یاد میشود.
وی اضافه کرد: گروهی علم را انتخاب میکنند که بتوانند جهان و مخلوقات را تبیین کنند و بفهمند و از آن برای زندگی خود و دیگران برداشتهایی کارآمد و سازنده داشته باشند. رویکرد دگردیسی شده دیگر که محمل الهی در آن جدا و برجای مانده، علم را با رویکرد تغییر جهان و کسب قدرت در مسیر تملک طبیعت خواسته و آموخته است. نتیجه این رویکرد اخیر منجر به بحرانهای زیستمحیطی و پنجه بر رخ طبیعت کشیدن شده است .
طاهرپور تصریح کرد: اغلب در مواجهه با ناهنجاریها و عوارض با سه رویکرد روبروهستیم. این سه رویکرد عبارتند از معضل، مشکل و مساله. گاهی مشاهده میشود پیش از تعیین مختصات و بنمایههای این سه رویکرد، در مورد ناهنجاریهایی که با آن مواجهه صورت میگیرد؛ بهصورت فلهای ( Bulk ) و مبتنی بر شانس در مقام رویارویی اقدام میشود و امکان موفقیت بیشتر در حل آن مورد کاهش مییابد؛ در حالیکه شانس و شهود علمی تنها در سایه ذهن آماده و خلاق و تشخیص صحیح متبلور میشوند.
رئیس بنیاد نخبگان استان کرمانشاه ادامه داد: افراد اغلب با بنیه حلمساله به مواجهه با معضل میروند؛ یعنی با استعداد و ظرفیتی کمتر از ماهیت معضل، با توان حل مسئله به مواجهه با آن اقدام میشوند. این امر میتواند موجب هدررفت منابع و حتی ممکن است باعث بروز سرخوردگی در حل معضل شود.
وی اضافه کرد: رویکرد علم آن است که ابتدا با دقت، معضل را به مشکل تبدیل کند؛ سپس در صورت لزوم سطح مشکل را به مساله کاهش داده و در پی آن برای حل مساله راه مناسب و در حد امکان کمهزینه پیدا شود. در واقع باید شیوه پالایش خاص و یا پالایشگاهی فکری و مبتنی بر آنالیز دقیق دادهها، در هر حیطه برای تفکیک ماهیت هریک از سه رویکرد معضل، مشکل و مساله با حضور کارشناسان خبره و نخبه طراحی شود تا با کمترین هزینههای معنوی و مادی موارد حل شوند.
رئیس بنیاد نخبگان استان کرمانشاه افزود: در این حالت ابتدا تشخیص داده میشود کدام عارضه معضل، کدام مشکل و کدام مساله است و سپس برای هر کدام از آنها باید چه بنیهای پیشبینی شود و مسیر تحلیل و کاهش استعداد و توانایی عارضه، تا حل آن تشخیص داده و اجرا شود. جایگاه اخلاق نخبگی در روند صحیح اجرای این الگو از پدیدههای انکارناپذیر است. .
طاهرپور در پایان با بیان اینکه اخلاق علمی عامل مهمی در پیشگیری از بروز فریبکاریهای احتمالی در محیط علمی است، تاکید کرد: رعایت اصول اخلاق علمی ضامن سلامت، پویایی و بالندگی مطالعات در حوزههای مختلف است و ارمغان آن برای جامعه، اعتمادی است که نسبت به یافتههای علمی ایجاد میشود.