عمومی | سیویلیکا

تحلیل و بررسی ترجمه فارسی کیمیاگر اثر پائولو کوئلیو، بر اساس مدل ارزیابی کیفیت ترجمه جولیان هاوس (۱۹۹۷)

این پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد در رشته مترجمی زبان انگلیسی نگارش شده است. از آنجایی که کیفیت یکی از مسائل مهم در علوم ترجمه به شمار می رود، در این پایان نامه، محقق هدف تحلیل و ارزیابی کیفیت ترجمه فارسی رمان کیمیاگر اثر پائولو کوئیلو که یکی از پرفروش ترین رمان های جهان به شمار می آید بر اساس مدل ارزیابی کیفی ترجمه (TQA) جولیان هاوس (۱۹۹۷) را داشته است. به دلیل وقت گیر بودن اعمال مدل بر کل متن کتاب، بیست قسمت از چهل و پنج قسمت نسخه انگلیسی به صورت تصادفی انتخاب شد. در این مطالعه کیفی-توصیفی، هم متن مبدا و هم متن مقصد از لحاظ کیفیت در جدول مقایسه شدند. مطالعه نشان داد که مترجم از ترجمه آشکار (overt translation) برای ترجمه متن بهره جسته که براساس نظریه هاوس (۲۰۱۵) متون ادبی می بایست به صورت آشکار ترجمه شوند. با این حال، در برخی قسمت ها که مطالب متن مبدا با فرهنگ مقصد ناهمگون بوده، پالایش فرهنگی (cultural filter) اعمال شده است. بنابرین ترجمه نهان (covert translation) در برخی قسمت ها قابل پذیرش است. بر اساس ارزیابی که با استفاده از مدل هاوس صورت گرفت، کیفیت ترجمه فارسی تقریبا خوب است. سیاق (register) و زیر مجموعه های آن در بیشتر قسمت های متن مقصد به خوبی رعایت شده است. متن به لحاظ لفظ (textual means)، منسجم و پیوسته بود. با این حال، انتخاب واژگان (lexical choice) در بعضی قسمت ها نیازمند اصلاحات است. همچنین محقق دریافت که بعضی از قسمت های اطلاعات متن مبدا بدون دلیل خاصی به متن مقصد منتقل نشده است. بنابراین، مبرهن است که اگرچه مدل هاوس در میان مدل های ارزیابی کیفی بهترین است اما به بازنگری و اصلاحات نیاز مند است زیرا این مدل توانایی تحلیل متن از لحاظ انتقال اطلاعات را ندارد. بنابرین، این می تواند یک نقطه ضعف برای مدل هاوس به شمار آید. سخن کوتاه، متن ترجمه شده دارای کیفیت بسیار بالایی نبوده زیرا به لحاظ انتقال اطلاعات و انتخاب واژگان نیازمند اصلاخات و بازنگری است.

---

نگارنده: شیدا رونق زاده
استاد راهنما: خانم دکتر آزاده نعمتی
استاد مشاور: آقای دکتر محمد بوالی
استاد داور: خانم دکتر شیوا صدیقی