رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل گفت: در سال ۱۳۹۸ تعداد ۱۸ پروژه تحقیقاتی در زمینهٔ جنگل و مرتع استان توسط محققان بخش تحقیقات جنگل و مرتع مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل انجام گرفته است.

به گزارش روابط عمومی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل دکتر حسین کربلائی خیاوی در گفتگو با روابط عمومی اظهار داشت: در سال گذشته حدود ۱۸ پروژه و طرح تحقیقاتی در زمینهٔ مسائل جنگل و مرتع استان توسط محققان مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل انجام گرفته است.

وی افزود: به دلیل بهره‌برداری و تغییر در سطوح کاشت ناشی از نوسانات قیمت چوب از میزان واقعی سطح زراعت چوب استان اطلاع دقیقی نیست لذا برنامه‌ریزی آتی ایجاب می‌کند با استفاده از دانش و فناوری‌های موجود نوین از وضعیت کمی و کیفی سطح و عملکرد صنوبر کاری‌های موجود در سطح استان اطلاعات دقیق کسب نمود. در این طرح موقعیت دقیق مکانی و مساحت صنوبر کاری‌ها در استان برآورد می‌گردد بطوریکه با استفاده از اطلاعات استخراج شده می‌توان زمینه مطالعات مربوط برنامه‌ریزی جامع و چند منظوره صنوبر کاری‌ها و همچنین مدیریت پایدار تولید چوب از صنوبر کاری‌های استان را فراهم کرد .

دکتر کربلائی خیاوی تصریح کرد: به منظور شناخت تاثیر عوامل در روند تغییرات مراتع و دستیابی به اطلاعات لازم برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری متناسب، لازم است در فواصل زمانی حداقل پنج‌ساله، نسبت به بررسی و ارزیابی روند تغییرات اقدام و در مواردی که روند تخریب استمرار یافته یا تشدید شده است چاره‌اندیشی نمود . تغییرات ایجاد شده در میزان تولید علوفه مراتع یا تغییر کیفیت آن با اندازه‌گیری در دوره‌های زمانی و مقایسه آن‌ها مقدور است که در این صورت به برداشت اطلاعات سالانه در یک دوره حداقل ده ساله مورد نیاز است . از نظر تغییرات کیفی در مراتع، می­توان از شاخص­هایی مانند تغییر در ترکیب گیاهی، تغییرات شکل ظاهری گیاه، تغییر شادابی و کاهش تولید سالانه گیاه اشاره نمود. بر همین اساس سه طرح پایش کیفی مراتع در منطقه ییلاقی و مراتع آلپی و یک طرح پایش کیفی مراتع در منطقه قشلاقی مغان در دست مطالعه است.

وی همچنین با اشاره به مصوبه دولت که بر اساس آن هر گونه بهره‌برداری از جنگل‌های شمال کشور ممنوع است اشاره کرد و گفت: تنها راهکار تامین مواد سلولزی مورد نیاز صنایع چوب و کاغذ کشور، زراعت چوب و توسعه آن به ویژه در خارج از عرصه‌های جنگلی است.

در این رابطه برای استفاده بهینه از منابع آب در راستای توسعه پایدار، جلوگیری از ورود پساب‌ها به رودخانه‌ها و آلوده سازی منابع آبی و همچنین صرفه‌جویی در مصرف کود به جهت غنی بودن پساب‌ها از عناصر غذایی ماکرو و میکرو، می­توان از آب‌های نامتعارف از قبیل پساب فاضلاب شهری و صنعتی جهت کاشت صنوبر و آبیاری قلمستان­ها استفاده نمود.

رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل به نقش گیاهان علوفه‌ای در تعلیف دام و در نتیجه تامین نیاز انسان به فراورده‌های دامی اشاره کرد و ابراز داشت: از دیگر پروژه‌های مهم و در دست اجرای بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع بررسی کارایی پرایمینگ بذر بر جوانه‌زنی و استقرار گونه گون علوفه‌ای است. با توجه به نقش گیاهان علوفه‌ای در تعلیف دام و در نتیجه تامین نیاز انسان به فراورده‌های دامی از اهمیت غیر قابل‌انکاری برخوردار است. این گیاه در مرحله جوانه‌زنی و مرحله اولیه رشد با تنش‌هایی زیستی از قبیل آفات و بیماری و غیر زیستی از قبیل دمای پایین، خشکی مواجه است؛ بنابراین، چنانچه بتوان با روش پرایمینگ، جوانه‌زنی بذور این گونه را بهبود بخشید می‌توان شاهد افزایش قدرت عملکرد نهایی گیاه نیز باشیم.

دکتر حسین کربلائی خیاوی در ادامه افزود: در اجرای موافقت‌نامه طرح ملی زراعت چوب در برنامه ششم توسعه (۱۴۴۰ – ۱۳۹۶) و همچنین تبصره ذیل بند ۳ از ماده ۳۸ برنامه ششم توسعه برای جبران بهره‌برداری چوب از جنگل‌های طبیعی کشور مقرر گردیده است ۷۵ هزار هکتار به سطوح صنوبر کاری کشور اضافه گردد. بر همین اساس در سال ۱۳۹۹ بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده ۱.۸ هکتار از اراضی در دو ایستگاه کشاورزی و منابع طبیعی مغان و آلاروق اردبیل برای تولید و تکثیر نهال‌های اصلاح شده و تامین بخشی نهال‌ها و قلمه‌های صنوبر مورد نیاز سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور و همچنین فعالان بخش خصوصی اختصاص خواهد یافت.

وی با اشاره به اینکه بر اساس آخرین نقشه تهیه شده از صنوبرکاری‌های موجود در سال ۱۳۹۸، کل سطح صنوبر کاری در استان ۱۰۷۴ هکتار است اظهار داشت: استان اردبیل به لحاظ داشتن شرایط مطلوب رویشگاهی و اقلیمی یکی از مناسب‌ترین مناطق کشور جهت کاشت، توسعه و پرورش صنوبر است.

رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل با اشاره به اینکه قابلیت و استعداد اراضی استان برای توسعه زراعت چوب با توجه به افزایش قیمت چوب و نیز ضرورت تامین مواد اولیه کارخانه‌ها صنایع چوب استان بیش از این مقدار است تصریح کرد: می‌توان با استفاده ارقام جدید سازگار و پربازده، عملیات توسعه زراعی، مدیریت بهره‌وری، بسته حمایتی شامل پرداخت تسهیلات بلندمدت با نرخ بهره پایین، سطح صنوبر کاری استان را تا ۳۰۰۰ هکتار افزایش داد.

دکتر کربلایی خیاوی موفقیت در دستیابی به روش رویاندن بذور ارس جهت تولید نهال، تهیه نقشه نهایی پوشش گیاهی استان، توسعه کلکسیون گیاهان دارویی شمال غرب کشور با ۱۸۹ گونه اندمیک، انحصاری و بومی استان در پایگاه تحقیقاتی سامیان اردبیل و تهیه شناسنامه برای ۵۴ اصله از درختان کهنسال استان اردبیل را از مهمترین یافته‌های تحقیقاتی این بخش برشمرد و اظهار امیدواری کرد با مشارکت حداکثری دستگاه‌های اجرایی و تحقیقاتی زمینه احیاء و توسعه عرصه‌های طبیعی استان فراهم گردد.