به همت شاخه شیمی گروه علوم پایه فرهنگستان علوم همایش نیم روزه ­ای تحت عنوان «شیمی و ضرورت­ های جامعه» در تاریخ پنجشنبه ۱۹ دی ­ماه ۱۳۹۸ در تالار اجتماعات فرهنگستان علوم برگزار شد. در این همایش که جمعی از استادان عضو فرهنگستان علوم و استادان دانشگاه ها حضور داشتند، ابتدا آقای دکتر علی اکبر موسوی موحدی رئیس شاخه شیمی گروه علوم پایه فرهنگستان علوم ضمن خیر مقدم به شرکت کنندگان در خصوص گسترده بودن قلمرو شیمی و پیوند با سایر رشته ها سخنان کوتاهی بیان کرد. ایشاناظهار داشت که صنعت شیمیایی نسبت به سایر صنایع به دلیل مزیت صنعت شیمیایی نسبت به سایر صنایع وجود منابع نفت، گاز، معدن و حضور نیروی انسانی دانشمدار و کارامد و ارزش افزوده فراوان در فرایند های شیمیایی برای تبدیل مواد خام به مواد پرارزش در کشور با توجه به موضوع مهم محیط زیست و توسعه پایدار می باید مورد توجه بیشتر برای سرمایه گذاری قرار گیرد. ایشان افزود: کاربرد شیمی فراتر از صنعت است و قدرت بسیار بالای شیمی به نگاه ملکولی به پدیده ها و فرایند هاست. نفوذ شیمی بدلیل منظر و بینایی قوی ملکولی در رشته های علوم زیستی مانند زیست فناوری، ژنتیک، زیست شناسی ملکولی، زیست مواد، بیوشیمی، بیوفیزیک، بیوانفورماتیک، زیست الگو، زیست پزشکی، داروسازی، داروشناسی، پزشکی و سایر رشته ها می تواند در حوزه تشخیص و شناخت انواع پدیده ها و فرایند ها سهم بزرگی را ایفا کند. دکتر موسوی موحدی در بخش دیگری از سخنانش موضوع سیاستگذاری علمی در فرهنگستان علوم را مطرح کرد و از سخنرانان خواست تا هر سخنرانی تبدیل به پاراگراف کوچک و یا گزاره در خصوص سیاست علمی برای کشور پیشنهاد شود تا از طریق فرهنگستان به مسئولان امور پیشنهاد شود. ایشان در خاتمه مطرح کرد در برخی همایش ها از جمله همایش شیمی جمعیت شرکت کنندگان اندک است لذا پیشنهاد می شود که این همایش ها به صورت وبینار همزمان برگزار شود. خوب است اطاق شورای فرهنگستان مجهز به ابزار برگزاری وبینار شود. پس از سخنان رئیس شاخه شیمی فرهنگستان علوم، ۳ سخنران کلیدی همایش به ایراد سخن پرداختند.

* آقای دکتر فتح اله مضطرزاده عضو پیوسته فرهنگستان علوم و استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر اولین سخنران همایش بود که با عنوان «دانش بنیان چیست؟» سخنرانی کرد. در این سخنرانی به این ۲ نکته پرداخته شد که: ۱-معیارهای پژوهش دانش بنیان و تولید کالای دانش بنیان (شرکت) چیست؟ و ۲- متولی آنها (برنامه ریز، سیاستگذار و از همه مهمتر سرمایه گذار) کدام است؟

* دومین سخنران همایش آقای دکتر سعید بلالایی عضو هیئت علمی پژوهشکده شیمی پپتید دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی بود که با عنوان «سنتز مواد موثره رادیو داروهای پپتیدی مورد استفاده در تصویربرداری پزشکی هسته ای به عنوان نیاز ضروری جامعه» سخنرانی ایراد کرد. در این سخنرانی عنوان شد مواد موثره رادیو داروهای پپتیدی وارداتی بوده و با قیمت بسیار بالایی به کشور وارد می­ شوند. با توجه به تلاش­ های انجام شده، در حال حاضر تعدادی از مواد موثره رادیو داروهای پپتیدی ساخته شده­ اند و طی دو سال گذشته کیت­های تشخیصی و درمانی تحویل داده شده و از این طریق نیز در کلیه مراکز پزشکی هسته­ ای کشور توزیع شده است.

* آخرین سخنران همایش آقای دکتر احمد شعبانی استاد شیمی دانشگاه شهید یهشتی و عضو وابسته گروه علوم پایه فرهنگستان علوم بود که با موضوع « طراحی و ساخت پیش ساز  کاتالیست های فلزی و مولکولی  با کاربرد در فرایندهای تبدیل گازهای گلخانه ای به مواد پتروشیمیایی و بهینه سازی مصرف انرژی» سخنرانی ایراد کرد.  در این سخنرانی موارد زیر مورد بحث و نظرخواهی قرار گرفت: ۱-اولویت های پژوهشی و یا آینده پژوهشی در رابطه با چالش های فعلی و آتی جامعه در حوزه های از قبیل  آب سالم، هوای پاک، انرژی پاک و سبز، کاهش گازهای گلخانه ای، غذا، تغییرات آب و هوایی، که مبتنی بر سه فرایند و  چرخه شامل:

چرخه آب: اساس پیل های سوختی در تجزیه فوتو- و الکتروکاتالیستی آب در جایگزینی با متان برای تامین انرژی پاک و خوراک هیدروژن  مصرفی در  فرایند تولید آمونیاک  هابر و کلیه فرایند های شیمیایی و پتروشیمیایی که از خوراک گاز هیدروژن با منبع متان  استفاده می شود.

چرخه  کربن: اساس کاهش و احیای دی اکسید کربن در تبدیل مستقیم متان به  متانول و سایر فراورده های پتروشیمیایی،

چرخه تبدیل آب شور دریاها و اقیانوس ها به آب شیرین: با بهره گیری از انرژی خورشیدی طی فرایند های فوتوکاتالیستی و نور گرمایی و با کاهش مصرف انرژی تبخیر آب.

۲- محل تامین منابع مالی و بودجه فعالیت های پیشنهادی: منابع مالی حاصل از ده درصد مابه التفاوت گاز بهای مصرفی صنایع داخل( پتروشیمی ها و ...)  نسبت به متوسط گاز بهای صادراتی به ترکیه و عراق که دو میلیارد دلار در سال  می باشد.

۳-مراکزی که پیشنهاد می شود این منشور ارسال شود: دفتر رهبری،  وزارت علوم(معاونت پژوهشی و شورای عطف)، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شورای انقلاب فرهنگی، وزارت نفت، کشاورزی، صنعت، معدن و...، پژوهشگاه صنعت نفت، پژوهشگاه های پلیمر، شیمی و مهندسی شیمی، شهرداری تهران، سازمان محیط زیست، وزارت بهداشت و ... .

روابط عمومی فرهنگستان علوم