بسیاری از افراد قبل از خواب تنها به مسواک زدن اکتفا می کنند و گاها شاکی از آن هستند که با وجود مسواک زدن برخی از دندان هایشان خراب و پوسیده شده است. غافل از آنکه برای داشتن دهان و دندانی سالم مسواک زدن به تنهایی کافی نیست. آیتمی که نقش اصلی و تکمیل کننده در بهداشت دهان و دندان را دارد نخ دندان است.

چرا باید دندان های خود را به طور منظم مسواک بزنیم؟
پلاک لایه‌ی نازکی از باکتری است که در صورت عدم مسواک زدن صحیح، دندان‌های شما را می‌پوشاند. این باکتری در بروز بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان نقش دارد. مسواک زدن دندان‌ها رشد و تجمع پلاک را متوقف می‌کند. برای این منظور، تلاش کنید که سطوح تمام دندان‌های خود را مسواک بزنید.

دندان‌های خود را درست قبل از خواب و در مواقع دیگر روز به مدت حدودا دو دقیقه مسواک بزنید.

در مسواک زدن مهم است که خمیر دندان دارای غلظت مناسبی از فلوراید باشد.

مطمئن شوید که تمام سطوح همه دندان‌های خود را مسواک زده‌اید، این کار باید حدوداً دو دقیقه طول بکشد.  باید مسواک را به طور صحیح روی سطوح داخلی، سطوح خارجی و سطوح جویدن دندان‌های خود بزنید.

پس از مسواک زدن، کف اضافی خمیر دندان را از دهان خود خارج کنید. دهان خود را بلافاصله پس از مسواک زدن شستشو ندهید، زیرا با این کار فلوراید موجود در خمیر دندان هم شسته می‌شود، در نتیجه فلوراید رقیق‌تر شده و اثرات پیشگیرانه آن کاهش می‌یابد.



زمانی که موهای سر مسواک فرسایش پیدا می‌کنند و بدشکل می‌شوند، بهترین کار این است که مسواک قبلی را دور بیندازید و یک مسواک جدید تهیه کنید. مسواک فرسوده و قدیمی کارایی لازم را در کنار زدن پلاک‌های موجود روی لثه‌ها و دندان‌ها ندارد و موهای سر آن ممکن است به خوبی وارد فضای بین دندان‌ها و بین دندان و لثه نشود.

بهترین قاعده کلی این است که هر ۳ الی ۴ ماه مسواک خود را عوض کنید و بعد از هر بار مسواک زدن، مسواک را در فضایی باز قرار دهید تا خشک شود و باکتری درون آن تجمع پیدا نکند.

چرا نخ دندان؟
شما هر چقدر هم با کیفیت مسواک بزنید، ابزار شما که همان "مسواک" باشد قادر نیست که بین دندان ها را تمیز کند.

کاری که مسواک می کند این است که سطح بیرونی دندان را تمیز می کند. همین. اما فاصله بین دندان چه می شود؟

گفتنی است آنچه که باعث بد بو شدن دهان و پوسیدگی دندان می شود گیر کردن مواد غذایی بین دندان ها برای ساعات طولانی است.

استفاده از نخ دندان فقط برای بیرون راندن ذرات غذا از بین دندان‌های است. همچنین کشیدن نخ دندان به طور منظم می‌تواند با از بین بردن پلاک‌هایی که در امتداد خط لثه تشکیل می‌شوند، بیماری‌های لثه و بوی بد دهان را کاهش ‌دهد.

بهتر است قبل از مسواک زدن، دندان‌های خود را نخ دندان بکشید.

هنگامی که برای اولین بار شروع به استفاده از نخ دندان می‌کنید، لثه شما ممکن است حساس باشد و هنگام بیرون راندن مواد عذایی و پلاک از بین دندان‌ها کمی خونریزی کند. با این حال، کشیدن نخ دندان را ادامه دهید، این خونریزی بزودی با ترمیم لثه‌های شما متوقف خواهد شد.

اگر پس از چند روز لثه‌های شما هنوز هم خونریزی منظم دارد، به دندانپزشک  مراجعه کنید تا شیوه‌ی کشیدن نخ دندان شما را بررسی و نظارت کند و روش مناسب را به شما آموزش دهد.

روش صحیح استفاده از نخ دندان:
۴۵ سانتی متر از نخ را جدا کنید. بیشتر نخ را دور انگشت میانی خود بپیچید و ۴-۵ سانتی متر از آن را بگذارید بماند.

نخ‌ را با انگشت شست و انگشت اشاره سفت بگیرید و آن را بین دندان‌ها با حرکات ملایم از یک طرف از بالا به پایین بکشید و پس از برخورد نخ با لثه، نخ را از سمت دیگر به بالا برگردانید تا ذرات غذا همراه با آن بالا بیایند.

با ملایمت نخ را دور قاعده هر دندان بکشید و از تمیز شدن زیر خط لثه اطمینان حاصل کنید. توجه داشته باشید نباید نخ را محکم فشار دهید یا به صورت اره ای بکشید چرا که این کار باعث بریدن یا کبود شدن بافت حساس لثه می‌شود.

برای تمیز کردن دندان بعدی از بخش تمیز نخ استفاده کنید. نباید از یک بخش استفاده شده نخ برای سایر دندانها استفاده کنید.

به طور کلی دو نوع نخ دندان وجود دارد. نایلونی یا چند رشته ای و PTFE یا تک رشته ای.

نخ نایلونی به دو صورت مومی و بدون موم و در انواع طعم ها ساخته می شود. از آنجایی که این نوع نخ از چندین رشته نایلون تشکیل شده است، گاهی اوقات ممکن است بریده یا از هم باز شود، به خصوص هنگامی که بین دندان هایی کشیده می شود که تنگاتنگ هم قرار گرفته اند.

دکتر ناصر عباسی دندان پزشک و کارشناس مسئول واحد بهداشت دهان و دندان معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جهرم