.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، ناصر تکمیل همایون در این همایش در موردریشه های تاریخی اهمیت یافتن یلدا در سال های اخیر سخن گفت و این آیین  را به نخستین صورت از پاک دینی در میان ایرانیان یعنی آیین میترایسم مربوط دانست .
وی در ادامه نمونه هایی از اشعار مربوط به یلدا را مطرح کرد و چند نمونه از آیین های یلدا را که در استان قزوین به عنوان شب چله شناخته می شود مورد اشاره قرار داد.
سید محمد  بهشتی دیگر سخنران این همایش در ادامه، ایران را سرزمینی دانست که در آن همه چیز حالت پنهان و بالقوه دارد و افزود: ایرانیان بر خلاف سایر مردم سرزمین های دیگر دنیا سعی دارند این بالقوه گی را به حالت بافعل درآورند که در این میان آیین هایی همچون یلدا به روشنایی ها صورت عینی داده و به تعبیری آنها را بالفعل می کنند.
وی افزود: در فرهنگ ایرانی یک مفهوم وقت داریم و یک مفهوم زمان که با هم متفاوت اند و در واقع وقت همان حالتی است که بر می گردد به آیین هایی مانند یلدا، نوروز و سده که بعد روایی دارند و در واقع کاشف ویژگی های بالقوه فرهنگ ایرانی هستند.
سید احمد  محیط طباطبایی رییس ایکوم ایران نیز در ادامه  گفت: آیین ها یکی از راههای هستند  که از طریق آن می توان به هویت ایرانی  پی برد .
او اظهار داشت : در یلدا که از آیین های غیر رسمی است به فرهنگ و ارزش های کشاورزی اهمیت داده می شود و مربوط به زمانی است که دولت ها نمی توانستند خراج بگیرند از این رو در متون کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
در ادامه فرزانه گشتاسب عضو هیت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی  در مورد تفال به حافظ در شب یلدا به سخن پرداخت و گفت: تفال در فرهنگ ایرانی ریشه پیش اسلامی دارد و با  ادبیات همراه است  .
زهرا حیاتی ریس مرکز اسناد آسیا در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز در ادامه این همایش گفت: یلدا در شعر فارسی روایت گر تاریخ یلدا با تمام فراز و نشیب اش در تاریخ ایران است که در دوره معاصر در شعر فارسی اهمیت بیشتری یافته و تصویر پردازی هایی از آن شده است.