با حضور مهندس کشاورز سرپرست وزارت جهادکشاورزی:
مراسم بزرگداشت روز جهانی خاک با "شعار جلوگیری از فرسایش خاک برای حفظ آینده ما" در سازمان تحقیقات آموزش و وترویج کشاورزی برگزار شد

مراسم بزرگداشت روز جهانی خاک با حضور مهندس کشاورز سرپرست وزارت جهادکشاورزی، آیت الله تقوی نماینده ولی فقیه در وزارت جهادکشاورزی، دکتر کاظم خاوازی معاون وزیر و رئیس سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، مهندس علیمراد اکبری معاون وزیر در امور خاک و آب، محققان، پیشکسوتان و متخصصان علم خاکشناسی کشور سه شنبه ۱۲ آذر سال جاری در سالن فجر سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی برگزار شد.
حجت الاسلام و المسلمین سید رضا تقوی نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی ضمن برشمردن ارزش های خاک، اظهار داشت: بهره‌برداری و مدیریت نادرست سبب شده تا با چالش فرسایش و تخریب خاک روبه‌رو باشیم.
وی با بیان این که تبیین ارزش های خاک و فرهنگ سازی می تواند در صیانت از منابع خاک کشور مفید و اثرگذار باشد، تصریح کرد: سیاست گذاری و مدیریت بهره برداری در حفظ خاک موثر است و این مهم در نهایت کشاورزی پایدار را رقم خواهد زد.
نماینده ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اهمیت خاک در نظام اسلامی، افزود: منابع طبیعی، آب، خاک، هوا و منابع خاک باید به درستی مدیریت شود و در این زمینه مدیریت یکپارچه بر اساس اسناد بالادستی می تواند کمک کننده باشد.
مهندس کشاورز سرپرست وزارت جهاد کشاورزی با تقدیر از خدمات مهندس محمود حجتی وزیر سابق جهاد کشاورزی اظهار داشت: چالش های اساسی بخش کشاورزی در کشور عبارت است از عملکرد پایین محصولات زارعی و باغی، عدم رضایتمندی کشاورزان و درآمد پایین آن ها، ناپایداری و تهدیدات ناشی از آن که همه این موارد در سایه توجه به منابع پایه از جمله خاک قابل حل است.
مهندس کشاورز تغییر رویکرد و نگرش در مواجهه با خاک را یکی از راهکارهای حل  چالش های بخش کشاورزی دانست و افزود: لازم است در زمینه بهره برداری از خاک، رویکرد جامعه کشاورزی به گونه ای تغییر کند که همه فعالان این بخش از بهره بردار زمین های کشاورزی تا کارشناسان پهنه و پیمانکار و مشاوران و مسئولان بخش های اجرایی وزارت جهادکشاورزی همه و همه به این اشتراک نظر برسند که هیچ تصمیمی را جز با درنظر گرفتن ملاحظات حفاظت از خاک و پیش بینی تاثیرات آن بر روی خاک اتخاذ نکنند.
سرپرست وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به این که به خطر افتادن امنیت غذایی کشور  از عواقب بی توجهی به حفاظت از خاک است بیان داشت: همه دست اندرکاران حوزه کشاورزی باید با توجه به عواقب تصمیمات خود  بر روی خاک دست به اقدام بزنند و این را بدانیم ما نمی توانیم برای تامین غذای خود بیش از این به خاک فشار بیاوریم و جنگ با منابع طبیعی، خشم طبیعت را به همراه خواهد داشت.
مهندس کشاورز با اشاره به این که همه ارکان بخش کشاورزی و محیط زیست و به طور عموم همه شهروندان این کشور در قبال صیانت از خاک مسوول هستند، تاکید کرد: کشاورزان کشور جزو پیشرفته ترین و دلسوزترین اقشار در مواجهه با مساله حفاظت خاک و آب هستند؛ در کنار این قشر دغدغه مند، بر همه ارکان بخش کشاورزی و محیط زیست و همه اقشار واجب است خود را در قبال حفاظت از خاک مسوول بدانند و تقلیل وظیفه مندی در قبال خاک به یک یا چند معاونت و دفتر و سازمان، کار درستی نیست و همه ما مسئولیم.
سرپرست وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به یکی از دستاوردهای تحقیقاتی  سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی با عنوان "نقشه تناسب اراضی کشور" بیان داشت: سازمان تحقیقات  آموزش و ترویج کشاورزی باید به عنوان متولی امر آموزش حرفه ای بخش کشاورزی،  ادبیات و مبانی مرتبط با خاک را به تمامی دست اندرکاران و فعالان بخش کشاورزی معرفی کند و به خصوص به کارشناسان و کارکنان و مدیران آموزش های لازم  در رابطه با آشنایی با خاک های قسمت های مختلف کشور و محدودیت های بهره برداری از آن را ارائه دهد.
وی ادامه داد: سازمان جهاد کشاورزی استان ها در خصوص استفاده از نهاده ها به  به ویژه در نسخه های کودی باید متناسب و منطبق با یافته های تحقیقاتی از جمله نقشه تناسب اراضی کشور اقدام کنند.
سرپرست وزارت جهاد کشاورزی خاطرنشان کرد: کلید توسعه کشاورزی کشور توجه به خاک است و تدوین یک نقشه راه جامع که از ابتدا تا مزرعه کشاورز را مدنظر قرار دهد ضروری است.
کشاورز با تاکید بر بهره مندی از مشارکت مردم و ایجاد گفتمان حفاظت از خاک در سطح عمومی جامعه بیان داشت: در مبحث آبیاری اراضی زراعی و باغ ها باید حتما به مقوله شوری و سایر ترکیبات شیمیایی خاک توجه شود و همه اقدامات باید سازگار با وضعیت و کیفیت خاک و بر پایه شناخت خاک به عنوان یک موجود زنده باشد.

دکتر کاظم خاوازی‏ معاون وزیر و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با اشاره به اهمیت حفاظت از خاک گفت: بر اساس اعلام سازمان های جهانی، هزینه هر تن فرسایش خاک حدود ۲۸دلار است که با توجه به ۲میلیارد تن فرسایش خاک در ایران، به ‌هزینه پنهان ۵۶میلیارد دلاری فرسایش خاک خواهیم رسید.
دکتر خاوازی با بیان اینکه با احتساب ۱۰.۶ میلیون تن واردات محصولات کشاورزی این میزان فرسایش خاک هزینه‌ای معادل ۵ برابر ارزش این واردات به کشور تحمیل می‌کند، گفت: ایران جزو کشورهای با فرسایش متوسط به بالا است، زیرا برخی از عقیده دارند که فرسایش خاک در ایران بیش از ۱۰ تن در هکتار است.

وی با بیان اینکه برای کاهش فرسایش خاک روش‌های متنوعی وجود دارد، گفت: قدرت تحمل و فرسایش‌پذیری خاک (تنظیم‌ سرعت خاک‌ورزی با فرسایش) در جهان بین ۲ تا ۲.۲ تن در هکتار است که در ایران به دلیل شرایط آب و هوایی خشک و نیمه خشک، در سطح ۲تن در هکتار قرار دارد که از میانگین جهانی عبور کرده است.

دکتر خاوازی همچنین درباره حد تحمل فرسایش خاک (افت عملکرد محصول و پایداری آن) نیز گفت: فرسایش شدید خاک از ۱ تا ۱۱ تن در کاهش عملکرد محصولات موثر است و به همین دلیل امروزه نقش خاک در امنیت غذایی بسیار مهم‌تر از آب است.

رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی با بیان اینکه در سال‌های اخیر رویکردهای خوبی در این زمینه اتخاذ شده است، گفت: تصویب قانون حفاظت از خاک و همچنین تاسیس دفتر خاک در معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی از این موارد بوده است.

دکتر خاوازی با اشاره به اینکه در برنامه ششم مجلس شورای اسلامی کمک شده تا ردپای خاک در قانون وجود داشته باشد، گفت: خوشبختانه در حال حاضر کشاورزان ما نیز با افزایش سطح آگاهی در حفظ خاک برای آیندگان تلاش می‌کنند.
مهندس علیمراد اکبری معاون امور آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی سخنران دیگر این همایش با اشاره به ضرورت مدیریت پایدار خاک و صیانت از آن اظهار کرد: اگر مشارکت عمومی بر صیانت و مدیریت خاک وجود نداشته باشد در بخش کشاورزی هیچ اتفاق مثبتی نخواهد افتاد، به همین منظور باید طرح های خاک را به عرصه کشاورزی ببریم.

وی ادامه داد: هدف ما نهادسازی در وزارت جهاد کشاورزی است که این نهادسازی در سه فاز تعریف می شود و فاز اول آن شناخت و ادراکی است که طبق آن دانشمندان و محققان ما با دانشمندان بین المللی ارتباط برقرار خواهند کرد تا بتوانیم از تجارب دنیا استفاده کنیم.

مهندس اکبری افزود: فاز دوم ادراک اجتماعی است یعنی گفت و گو باید در کلیه سطوح انجام شود، همچنین فاز سوم پس از ایجاد درک صحیح این است که بحث خاک را باید بر روی ساختار اجرایی عملیاتی کنیم.

معاون امور آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در رابطه با تصویب قانون حفاظت خاک خاطر نشان کرد: طبق پیگیری که در تصویب قانون حفاظت خاک انجام دادیم از ۲۳ خرداد رئیس جمهوری به تمام دستگاه‌های اجرایی ابلاغ کرد که ظرف شش ماه آیین نامه اجرایی آن تدوین شود.
وی افزود: در راستای افزایش بهره وری و مدیریت پایدار خاک، به تمام مدیران ابلاغ کردیم که بحث خاک باید در تمام مطالعات به عنوان مولفه استراتژیک در نظر گرفته شود.

مهندس اکبری اظهار کرد: از دیگر برنامه‌های معاونت آب و خاک، برنامه پایش خاک به کمک موسسه تحقیقات خاک و آب، پرداختن به مسئله خاک در گرید بندی سازمان برنامه و بودجه و پیگیری عملیات های مرتبط با برنامه ششم توسعه است.
وی در رابطه با برنامه های در حال اجرای معاونت آب و خاک با سازمان جهانی فائو تصریح کرد: استفاده از ابزارهای مالی مجامع بین‌المللی مانند فائو، ایجاد فرصت برای تبادل فناوری به سایر کشورهای جهان، پروژه مدیریت بهره وری خاک در دشت قزوین که عملیاتی شده، توجه به روش های تاب آوری زیرساخت های کشاورزی و توانمندی بخش کشاورزی در حفاظت و حمایت از منابع آب و خاک از برنامه هایی است که ما با سازمان فائو در حال انجام آن هستیم.

معاون امور آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی افزود: همچنین طرح هایی را با کشورهای استرالیا، اتریش و هلند هم در مسائل پایداری مدیریت خاک و بهره‌وری آب در دستور کار قرار داده‌اییم.
آقای گرولد بودکر نماینده سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد فائو در ایران سخنران دیگر این همایش بین المللی طی سخنانی  ضمن تاکید بر سیاست های فائو بر  گسترش همکاری با دولت جمهوری اسلامی ایران در زمینه مدیریت پایدار خاک و منابع طبیعی است، اعلام داشت: فرسایش خاک موجب کاهش ۴ درصدی عملکرد محصولات کشاورزی در جهان می شود، همچنین این فرسایش موجب آلودگی آب راهه ها و انتشار کربن ذخیره شده در خاک در جو زمین می شود.
وی افزود: فائو از کشورهای عضو می‌خواهد سیاست‌هایی را اتخاذ کنند که ترغیب کننده طیف گسترده دست‌اندر کاران برای به کارگیری رویکردهای زراعی مبتنی بر مدیریت پایدار خاک باشند.
آقای بودکر تاکید کرد: رویکردهایی همچنین بوم شناسی کشاورزی، کشاورزی حفاظتی، کشاورزی ارگانیک، بی خاک ورزی و دار کشت‌ورزی از جمله اقداماتی است که مورد تاکید فائو برای ترویج بین ذینفعان و دست اندرکاران عرضه کشاورزی است.
نماینده سازمان فائو در ایران با بیان اینکه خاک یک منبع متناهی است، اذعان کرد: اگر خاک از بین برود بازیابی آن در مدت عمر انسان امکان پذیر نیست، همچنین فرسایش خاک در بسیاری از نقاط جهان بزرگترین تهدید موجود برای سلامت خاک و خدمات اکوسیستمی آن است.
آقای بودکر افزود: فرسایش خاک در بسیاری از نقاط جهان بزرگترین تهدید موجود برای سلامت خاک و خدمات اکوسیستمی آن محسوب می‌شود، این فرسایش موجب حذف سطح حاصلخیزی خاک و کاهش فضای مناسب برای ریشه زایی گیاهان در آن می‌شود؛ توالی و سیری که تاثیراتی منفی بر رشد و عملکرد محصولات کشاورزی دارد.
وی ادامه داد: بر اساس آخرین گزارش منتشر شده از سوی فائو، فرسایش خاک موجب کاهش ۴ درصدی عملکرد محصولات کشاورزی در جهان می شود، همچنین این فرسایش موجب آلودگی آب راهه ها و انتشار کربن ذخیره شده در خاک در جو زمین می شود.

نماینده سازمان فائو با تاکید بر گرامیداشت روز جهانی خاک گفت: همانگونه که در شعار امسال روز جهانی خاک، به آن اشاره کرده ایم باید سخت تلاش کنیم که فرسایش خاک را متوقف کنیم تا آینده مان را حفظ کنیم.
این مراسم با تجلیل از پیشکسوتان ، محققان و بهره برداران نمونه در حفاظت از خاک ادامه یافت و با حضور آیت الله تقوی نماینده ولی فقیه در وزارت جهادکشاورزی، مهندس عباس کشاورز سرپرست وزارت جهادکشاورزی و معاونان وزیر با اهدای لوح یادبود از خدمات شایسته آنان تقدیر شد.
روابط عمومی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی