نشست علمی  «زوال گیلکی در مناطق شهری» روز پنج شنبه ۲ آبان ماه ۹۸ در پژوهشکده گیلان شناسی برگزار شد.

در این نشست دکتر محمد امین صراحی زبان شناس و عضو هیات علمی دانشگاه گیلان در خصوص چرایی و چگونگی زوال زبانها صحبت کرد و براساس نتایج تحقیق پیمایشی که در سالهای ۹۶ و ۹۷ انجام شده، فرآیند رشد و اضمحلال زبانها را توضیح داد.

دکتر صراحی عوامل موثر بر زوال زبانها را به دو دسته عوامل داخلی و خارجی تقسیم کرده و مهمترین عامل داخلی زوال زبان را عدم وجود نگرش مثبت در بین گویشوران و از بین عوامل خارجی مهمترین عامل را مهاجرت و ازدواج های برون گروهی عنوان کردند. وی ادامه داد از این نظر زبان گیلکی یک زبان روبه زوال است زیرا گویشورانش نگرش مثبتی به کاربرد این زبان ندارند. دکتر صراحی گفت که یونسکو در سال ۲۰۰۳ الگویی ارائه داده به نام "الگوی ارزیابی حیات زبانی"، که براساس آن ۹ عامل باید در بررسی زبانها مورد توجه قرار گیرد شامل: انتقال بین نسلی؛ شمار مطلق گویشوران؛ نسبت گویشوران؛ حوزههای کاربردی؛ و... هرکدام از این عوامل براساس طیفی ۵ درجه ای امتیاز بندی شده و مورد بررسی قرار می گیرند. (۵-زبانهای ایمن؛ ۴-زبان ناامن؛ ۳-زبان قطعاً در معرض خطر؛ ۲-زبان شدیداً در معرض خطر؛ ۱-زبان بحرانی در معرض خطر) بر این اساس دکتر صراحی با توجه به نتایج تحقیق پیمایشی که در دو مرحله در استان گیلان انجام شد توضیح دادند که در این پیمایش در پایلوت اول در رشت از ۵۰۰۰ نفر نظرسنجی شد و در پایلوت دوم در شهرهای رشت، لاهیجان، لنگرود، صومعه سرا، فومن و بندرانزلی حدود ۱۰۰۰۰ پرسشنامه توزیع گردید. که ۶۰۰۰ پرسشنامه بازگشت و جمع آوری شد و نتایج این پژوهش نشان داد که امتیاز زبان گیلکی در برآورد ۹ عامل، ۲/۳ بوده است. این نتیجه در مقایسه با نتایج پژوهش مشابه که در مازندران توسط گروه تحقیقاتی دکتر صراحی انجام شد(نمره زبان مازندرانی ۳/۵ بود) نشان دهنده رو به زوال بودن زبان گیلکی است.  نتیجه نهایی نشان داد که از نظر زبان در حال حیات نمره زبان گیلکی ۱/۷۵  است که نشان دهنده بحران است و براساس الگوی یونسکو زبانی که دارای نمره زیر ۲ باشد بیشتر از ۵۰ سال زنده نخواهد بود.

دکتر صراحی در پایان به بیان راهکارهایی جهت جلوگیری از نابودی زبان گیلکی پرداخت. وی به مواردی مانند مستندسازی زبان گیلکی از طریق فرهنگ واژگان، لغت نامه و ... ؛ ایجاد واحد درسی در مدارس؛ کاربرد زبان گیلکی در مراکز عمومی مانند تابلوهای خیابان؛ عابر بانکها و... اشاره نمود.