برای نجات آموزش عالی کشور باید شیوه پذیرش دانشجو و نحوه تخصیص منابع دانشگاه‌ها را بازنگری کرد
پای صحبت‌های ایشان نشسته‌ایم و در مورد فعالیت‌های ایشان و جایگاه آموزش عالی کشور با ایشان گفتگو کردیم.
دکتر شاهرخیان به زمینه تخصصی خود اشاره می‌کند و می‌گوید: فعالیت‌های پژوهشی‌ام در زمینه الکتروشیمی در سه محور متمرکز بوده است. یک زمینه، حسگرها و زیست حسگرهای الکتروشیمیایی برای سنجش گونه‌های دارویی و نیز نشانگرهای سرطان و باکتریهای بیماری زا است.
وی گفت: زمینه دیگر فعالیت من تهیه سیستمهای الکترودی اصلاح شده نانوساختار کارآمد جهت کاربرد در پیلهای سوختی است. یک زمینه دیگر نیز که در سالیان اخیر توسعه یافته است، در حوزه سیستمهای الکتروشیمیای ذخیره و تبدیل انرژی/ ابرخازنها است.
عضو هیات علمی دانشکده شیمی در ادامه افزود: توسعه تحقیقات مدرن در این قسمت حاصل تلاش‌های دو پژوهشگر بسیار خوب پسادکترای ما، دکتر هادی حسینی و دکتر فرزانه حکمت بوده است. حاصل این تحقیقات چاپ مقالات بسیار ارزشمند در ژورنال‌های نمایه شده بین المللی (ISI) مانند ژورنال‌های زیر است که همگی از ضرایب تاثیر بسیار بالا بوده و Q۱ در گروه خود هستند:
Biosensors & Bioelectronics, Analytical Chemistry, Analyst, Electrochimica Acta, Sensors & Actuators B, J. Physical Chemistry C, Applied Catalysis B, ACS Sustainable Chemistry & Engineering, Chemical Enineering Journal, Applied Materials Today, Composite Part B & Nanoscale
وی افزود: در زمنیه ابرخازن‌های الکتروشیمیایی انعطاف پذیر که در وسایل الکترونیکی قابل پوشیدن کاربرد دارند، اخیرا یک مقاله بسیار خوب توسط پژوهشگر پسادکترای گروه ما دکتر حکمت در یک همکاری بین‌المللی با گروه تحقیقانی پروفسور اونالان در دانشگاه فنی خاورمیانه (آنکارا) در ژورنال بسیار وزین Energy Storage Materials با ضریب تاثیر ۱۵.۰۹ به چاپ رسیده است. جالب توجه اینکه در این ژورنال از ایران قبلا تنها گروه تحقیقاتی دکتر موسوی از دانشگاه تربیت مدرس، با همکاری پروفسور کینر از دانشگاه کالیفرنیا توانسته‌اند یک مقاله چاپ نمایند.
ایشان خاطرنشان کرد: در بحث انرژی‌های پایدار که موضوعی جدید در جوامع امروزی بشری است، مطالعات ما در زمینه طراحی ابر خازن‌های الکتروشیمیایی با کارایی بالا بوده است که بتوانند چگالی انرژی بالایی را در کنار چگالی توان بالا ارایه دهند. همچنین از عمره چرخه‌ای شارژ و دشارژ بالایی برخوردار باشند. کاربرد این سیستمهای تبدیل و ذخیره انرژی در سوویچ‌ها و در وسایل و ادواتی که نیاز به تحویل انرژی الکتریکی قابل توجهی در زمان کوتاه دارند، نقس مهم و اساسی ایفا می‌کند. از این جمله وسایل میتوان به خودروهای الکتریکی هیبریدی و موبایل و تبلت‌ها و نیز وسایل الکتریکی پوشیدنی در کاربردها امداد و درمان اشاره نمود.
وی گفت: در این زمینه اخیر تاکنون ۴ دانشجوی دکتری فارغ التحصیل کرده‌ایم. اما بخش اصلی کار ما در توسعه ابر خازن‌های الکتروشیمیایی را مدیون تلاش‌های محققین پسادکترا، دکتر حکمت و دکتر حسینی هستیم.
این عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف در ادامه به مشکلات و موانع راه خود برای پیشبرد تحقیقات علمی هم گذری کرد و افزود: مشکل کمبود تجهیزات و منابع مالی آزاد دهنده شده.
من با قریب به ۲۰ سال خدمت در این دانشگاه همچنان درگیر مشکل تجهیز آزمایشگاهم هستم.
امروز من با نزدیک به ۲۰ سابقه علمی/ تحقیقاتی و با وجود اینکه گروه تحقیقاتی من در زمینه الکتروشیمی در کشور و تا حدودی در دنیا شناخته شده است، اما هنوز یک دستگاه مدرن و کامل الکتروشیمی در آزمایشگاه خود ندارم. شما امروز در اکثر دانشگاه‌ها حتی مراکز پیام نور بروید، دستگاه AUTOLAB ۳۰۲N را همه دارند. اما من سالها حسرت چنین دستگاهی را برای کارهای خود داشته‌ام. حتی در دانشگاه‌های متوسط دنیا روند تحقیققات الکتروشیمی به این گونه است که برای فعالیت هر دانشجو یک دستگاه الکتروشیمی در نظر می‌گیرند. اما در آزمایشگاه ما حتی یک دستگاه هم وجود ندارد.
وی نقص سیستم خرید مواد شیمیایی را از دیگر مشکلات عنوان کرد و گفت: مدیریت اشتباه و منابع محدود مالی در وزارت علوم کار پژوهشی را دچار وقفه و مشکلات اساسی می‌کند.
این دانشمند پراستناد بین‌المللی در ادامه به ضعف مدیریت آموزش عالی در کشور هم اشاره کرد و گفت: توسعه بی‌رویه دوره‌های تحصیلات تکمیلی در کشور، خصوصا در دهه اخیر و تصمیمات غلط دستگاه ها و نهادهای تصمیم‌گیر در این زمینه، توزیع امکانات مالی و تجهیزات را با مشکلات بسیار مواجه نموده و مشکلات اشتغال فارغ التحصیلان را فراهم آورده است.
وی افزود: از سوی دیگر، گسترش بی‌رویه و بی‌کیفیت تحصیلات تکمیلی در دانشگاه‌های پیام نور، مراکز غیرانتفاعی و واحدهای بی‌کیفیت دانشگاه آزاد با یک نگاه صرفا بنگاه اقتصادی و جذب بی‌رویه دانشجو در دوره‌های تحصیلات تکمیلی توسط این مراکز، که بعضا استاندارد لازم حتی برای یدک کشیدن نام دانشگاه را هم ندارند، سبب خروج انبوه فارغ التحصیلان فاقد کیفیت، بار علمی و تجربه و انگیزه است و باعث برهم خوردن تناسب نیاز کشور به نیروی کار متخصص می‌شود.
وی گفت: جذب دانشجوی دکتری توسط دانشگاه‌های سطح ۳ و ۴ و نیز دانشگاه‌های پیام نور و واحدهای بی‌کیفیت دانشگاه آزاد باعث بی‌انگیزه شدن دانشجویان در دانشگاه‌های مهم و تراز اول کشور می شود.
دکتر شاهرخیان راه نجات آموزش عالی کشور را امتیاز بندی و سطح بندی کردن دانشگاه‌ها و نیز متناسب نمودن پذیرش دانشجو بر اساس نیازهای کشور به نیروی متخصص و نیز سطح علمی دانشگاه‌ها دانست و گفت: باید دانشگاه‌ها را ملزم به رعایت قوانین سطح بندی کنیم و هر دانشگاه صرفا بر اساس سطح خود و با توجه به نیاز کشور و رسالت تعریف شده برای فعالیت آنها اقدام به پذیرش و تربیت دانشجو کند. هیچ توجیه منطقی و علمی ندارد که دانشگاه‌های سطوح ۳ و ۴ اقدام به پذیرش دانشجوی دکتری نمایند. در رسالت دانشگاه پیام نور و سیستم ارتباط از راه دور هیچ گاه نیامده است که در دوره های تحصیلات تکمیلی و خصوصا دکترا دانشجو پذیرش کنند. در رسالت پژوهشگاه‌ها هم جذب و تربیت دانشجو همانند دانشگاه‌ها نیامده است.
وی در پایان اظهار امیدواری کرد: آموزش عالی به سمتی پیش برود که روند توجه و توزیع منایع و پذیرش دانشجو با توجه به سطح و کیفیت دانشگاه‌ها و با توجه به نیاز کشور به نیروهای متخصص متوازن و منطقی گردد. وی در پایان اظهار امیدواری کرد: دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های دولتی هم در روند ایجاد اشتغال و امید و انگیزه برای دانشجویان و فازغ التحصیلان دانشگاه‌ها خود را ملزم و مسئول بدانند.