دکتری علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی یاسوج گفت:دیابت شامل گروهی از بیماریهای متابولیک است که با افزایش قند خون در نتیجه وجود نقص در ترشح انسولین، عملکرد انسولین و یا هر دو حاصل میشود. افزایش مزمن قند خون در دیابت با آسیب، کارکرد نامناسب و نارسایی طولانی مدت اندامهای گوناگون به ویژه چشمها ،کلیه ها، اعصاب، قلب و عروق خونی همراه است.
به گزارش روابط عمومی معاونت آموزشی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج؛
دکتر عزیزاله پور محموی
ادامه داد: چند فرآیند بیماریزا در بروز و پیشرفت دیابت مشارکت دارند که شامل طیفی از تخریب خود ایمنی سلولهای بتای پانکراس و کمبود انسولین حاصل از آن، تا ایجاد مقاومت به عمل انسولین، منجرمیشوند.
وی تصریح کرد: اساس و پایه اشکالات در متابولیسم کربوهیدراتها ،چربیها و پروتئینها در دیابت عبارت است از عمل ناقص انسولین روی بافتهای هدف. عمل ناقص انسولین حاصل ترشح ناکافی انسولین و یا کاهش پاسخ بافتها به انسولین در یک یا چند نقطه از مسیرهای پیچیده عمل هورمونها است.
استادیار دانشگاه افزود: اختلال در ترشح انسولین و نقص در عملکرد آن اغلب در یک بیمار در کنار یکدیگر وجود دارند و اغلب روشن نیست که کدام اشکال به تنهایی(یا در همکاری با اشکالات دیگر) علت اولیه افزایش قند خون به شمار میرود. رژیم غذایی در درمان بیماری دیابت نقش اساسی دارد. برای اجرای رژیم غذایی مناسب، شاید نیاز باشد مقدار یا زمان مصرف غذا و یا نوع مواد غذایی مصرفی تغییر داده شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی یاسوج
اضافه کرد: استراتژی های بهبود شیوه زندگی شامل تغذیه متعادل، تحرک کافی و سطح فعالیت بدنی مناسب، کنترل استرس، تامین نیازهای روزانه به انرژی و مواد مغذی به همراه کنترل قند خون، کنترل وزن، کنترل چربی خون، کنترل فشار خون
هدفها:
وی اظهار داشت: حفظ گلوکز خون نزدیک به محدوده طبیعی ،حفظ لیپیدهای خون نزدیک به محدوده طبیعی ،حفظ و نگهداری وزن بدن در محدوده مطلوب ،تنظیم زمان مصرف وعدهها و میان وعدهها به منظور پیشگیری از تغییر گلوکز خون در افرادی که نیاز به دارو دارند ،پیشگیری و درمان عواقب مزمن دیابت مانند بیماریهای کلیوی، فشارخون بالا و بیماریهای قلبی عروقی.
دکتری تغذیه دانشگاه علوم پزشکی یاسوج یادآور شد: درمان تغذیهای در بیماری دیابت مشابه رژیم غذایی عادی متکی به انرژی کافی برای فعالیت بدنی و حفظ وزن در حد مطلوب و نیز تامین کربوهیدرات، پروتئین، مواد معدنی و ویتامین کافی است.
وی افزود: در حال حاضر عقیده بر این است که دستورات غذایی بیماران دیابتی نیز از نظر کیفی و کمی با آنچه برای یک فرد غیر دیابتی مطلوب است نزدیک باشد.
انرژی:
استادیار دانشگاه تصریح کرد: به طور کلی در توصیه رژیم غذایی بیماران دیابتی از همان روش به کار رفته برای رژیم غذایی عادی استفاده می شود. رژیم غذایی باید حاوی انرژی کافی برای انجام فعالیت های روزمره و در عین حال حفظ وزن بدن در حد مطلوب باشد.
پروتئین:
دکتر پورمحمودی بیان داشت:رژیم های غنی از پروتئین نقش مهمی در پیشگیری از ناراحتی های عصبی دارند که اغلب بیماران دیابتی به آن مبتلا می شوند. غذاهای پروتئینی منابع خوب ویتامین گرو ب می باشند. کمبود ویتامین های گروه ب نقش مهمی در ابتلا به اختلالات عصبی دارد.
عضو هیات علمی دانشگاه ادامه داد: دریافت پروتئین های حاوی چربیهای اشباع ( نظیر لبنیات پرچرب و گوشت قرمز) را محدود نمایند. کربوهیدرات: میزان کل کربوهیدرات مصرفی و همچنین کل انرژی دریافتی روزانه عوامل تعیینکنندهتری نسبت به نوع کربوهیدرات مصرفی هستند.
وی گفت: با این وجود بهتر است از کربوهیدرات هایی که شاخص گالیسمیک پایین تری دارند استفاده شود. ضروری است تا کربوهیدرات مصرفی روزانه در ۳ وعده غذایی اصلی و ۲ تا ۴ میان وعده تقسیم شود. معمولا میانوعده آخرشب ( نظیر شیر ) جهت پیشگیری از کتوزیس نیمه شب مورد نیاز است.
چربی:
دکتر پورمحمودی خاطرنشان کرد: از آنجا که افراد دیابتی به اندازه افرادی که سابقه بیماریهای قلبی-عروقی دارند در معرض خطر این بیماریها میباشند. این افراد بایستی دریافت غذاهای غنی از چربیهای ترانس و اشباع شده ( نظیر فست فودها، روغن های نباتی جامد، غذاهای سرخ کرده،لبنیات پرچرب) را کاهش داده و بیشتر از منابع غذایی حاوی امگا۳ ( نظیر ماهی) و
MUFA
( نظیر روغن زیتون) استفاده کنند
وی اضافه کرد: نوعی از چربی ها که به نام "امگا۳" معروف هستند و همچنین چربی هایی که به آنها "چربی های غیراشباع با یک باند دوگانه" گفته می شود باعث پاسخ دهی بهتر سلول های ما به انسولین می شوند و استفاده متعادل از آنها توصیه می شود.
استادیار دانشگاه تصریح کرد: در مقابل "چربی های اشباع شده" و همچنین "چربی های ترانس" موجب مقاومت سلول های ما به انسولین می شوند و محدودیت مصرف آنها باید مورد توجه باشد.
وی اظهار داشت:
نیازهای تغذیهای دیابتی(شبیه سایر افراد) بایستی از تمامی ۶ گروه اصلی غذائی ( نان و غلات، سبزیجات، میوه ها، شیر و لبنیات، گوشت و جانشین ها ، حبوبات و مغز دانه ها) تامین شود. مواد غذایی که در
هر گروه قرار می گیرند دارای ارزش غذایی تقریبا مشابه هستند و می توانند جانشین یکدیگر شوند.