همزمان با هفته جهانی فضا در حالی وعده های مختلفی درباره برنامه های فضایی کشور از سوی مسوولان مختلف مطرح می شود که  شورای عالی فضایی به عنوان عالی‌ترین مرجع رسیدگی به مسائل فضایی کشور از سال ۱۳۸۳ تاکنون تنها سه بار تشکیل جلسه داده و در دولت دهم و یازدهم اصلا تشکیل نشده است.

به گزارش خبرنگار دیده بان علم ایران، با تصویب اساسنامه شورای عالی فضایی در بهمن ماه ۸۳ در هیات دولت مقرر شد این شورا به ریاست رییس جمهور و با عضویت وزرای ارتباطات و فناوری اطلاعات، علوم، تحقیقات و فناوری، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، امور خارجه، صنعت، معدن و تجارت، راه و شهرسازی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، رئیس سازمان فضایی ایران (دبیر) و سه نفر از افراد متخصص در زمینه‌های مختلف علوم و فنون فضایی تشکیل شود.

همچنین مقرر شد در غیاب رئیس جمهور ریاست جلسه برعهده معاون اول رئیس‌جمهور باشد.

این شورا با گذشت حدود ۱۶ سال از تشکیل و با وجود سپری شدن دوره چهار دولت مختلف فقط سه بار تشکیل جلسه داده و با وجود تفویظ مسوولیت اداره جلسات به سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رییس جمهور از سوی دکتر روحانی، قفل تشکیل جلسات این شورا در دولت های دهم و یازدهم همچنان باز نشده است. اتفاقی که متاسفانه محدود به شورای عالی فضایی نیست و درباره تمام شوراهای عالی حوزه علوم و فناوری از شورای عالی عتف تا شورای عالی زیست فناوری (سابق) در دولت های مختلف عمومیت دارد.

این در حالی است که مدیران حوزه فضایی بر ضرورت تشکیل جلسه این شورا برای رفع چالش ها و مشکلات موجود بین دستگاهی تاکید دارند. در این ارتباط، دکتر امی، رییس پژوهشگاه هوافضا، امروز (۱۴ مهر) طی سخنرانی خود در همایش اکتشاف در عمق فضا با اشاره به این که وزارت دفاع احتمالا با توجه به هزینه ۲۰ میلیارد تومانی هر پرتاب فضایی شش است که پروژه های مرتبط با پژوهشگاه را متوقف کرده تاکید کرد: تشکیل شورای عالی فضایی توسط رئیس جمهور لازم است تا موضوع مورد بررسی قرار گیرد.

مرتضی براری، رییس سازمان فضایی ایران، اسفند ماه ۹۷ در پاسخ به انتقاداتی که از عدم تشکیل جلسات شورای عالی فضایی می شد در یادداشتی در صفحه اینستاگرام خود یکی از الزامات لازم برای تشکیل شورای‌عالی فضایی را تدوین برنامه و مصوبات لازم عنوان و اعلام کرده بود که این برنامه‌ها نهایی شده و کارگروه‌های تخصصی دبیرخانه نیز در حوزه‌های مختلف تشکیل و با جدیت و پشتکار بالا فعالیت خود را آغاز کرده‌اند.

وی با اذعان به این که تشکیل شورای‌عالی فضایی باعث انسجام بیشتر و همگرایی تمام ارکان حوزه فضایی خواهد بود، اضافه کرد: با توجه به گذر حوزه فضایی از مرحله تحقیقاتی به مرحله عملیاتی و کاربردی و نقش بسیار مهم این فناوری در ارائه خدمات به جامعه و افزایش رفاه، نیاز به تعامل، همکاری و همگرایی بیش از پیش تمام نقش آفرینان حوزه فضایی داریم.

با این همه، هفته جهانی فضای سال ۱۳۹۸ را در حالی سپری می کنیم که با وجود اعلام برنامه های مختلف از پرتاب ماهواره های متعدد تا اعزام فضانورد در سال های آینده از سوی مسوولان مختلف، شورای عالی فضایی همچنان تعطیل است و مشخص نیست در شرایطی که در سال های گذشته مرتبا تصمیمات و برنامه های مختلف فضایی در کشور اتخاذ، اعلام و اجرا می شوند، اساسا چه نیازی به وجود شورای عالی فضایی است!!؟

و البته آخرین خبر از شورای عالی فضایی هم که همزمان با هفته جهانی فضا اعلام شده خالی از لطف نیست! «منصور غلامی، وزیر علوم امروز در همایش اکتشاف در عمق فضا وعده داده که برگزاری جلسات شورای عالی فضایی را از رئیس‌جمهور درخواست خواهد کرد.»

علی شمس
روزنامه نگار علم