براساس برنامه ریزی صورت گرفته در سالهای اخیر، تعداد ۵ باغ به وسعت ۱۶ هکتار در دانشگاه لرستان ایجاد شده است.

به گفته دکتر احتشام نیا، محصولات مختلفی همچون: پسته، انگور، بادام و گل محمدی در این باغها، تولید و پرورش داده میشوند.

دکتر عبداله احتشام نیا، ناظر عالی فضای سبز دانشگاه لرستان است. وی عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه لرستان و عضو شورای راهبری مدیریت سبز دانشگاه است.

دکتر عبداله احتشام نیا، می نویسد:

با نگاهی به وضعیت فضای سبز دانشگاه لرستان در چند سال اخیر مشخص میشود که در کنار توسعه کمی فضای سبز که موجب افزایش سرانه فضای سبز و مزایای بیشمار وجود فضای سبز در محیط دانشگاه میشود، تاکید بر توسعه کیفی دانشگاه را با احداث باغات که با نظم و بر اساس نقشه کاشت و استفاده از گونه ها و ارقام تجاری و مقاوم به خشکی همیشه مدنظر ریاست محترم دانشگاه لرستان بوده است.

استفاده از روشهای نوین آبیاری قطره ای و سامانه های هوشمند و زیرسطحی ساده سبب افزایش بهره وری در مصرف آب شده است به طوری که محیط دانشگاه که تا سه سال قبل فقط چند اصله درخت میوه مثمر در فضای سبز دانشگاه داشت.

در سال ۱۳۹۸ بالغ بر ۱۰۰۰۰ اصله نهال درخت میوه با شناسنامه در سطح ۱۶ هکتار دارد که میتواند علاوه بر تغییر چهره فضای سبز دانشگاه، پتانسیل بالایی را در سالهای آینده از جهت آموزش و تحقیقات در این حوزه و همچنین الگویی علمی مناسب برای کشاورزان و باغداران منطقه و منبع درآمدی برای دانشگاه باشد.

نگاهی به چهره دیروز و امروز دانشگاه لرستان این واقعیت را آشکار میسازد که با درایت و تلاش و سخت کوشی و تکیه بر علم و دانش میتوان ایران اسلامی را بیش از پیش آباد نمود.

استان لرستان با توجه به طبیعت چهار فصل آن، یکی از مستعدترین استانهای کشور در زمینه تولید محصولات باغبانی کشور است و طبیعت خداوندی، اقلیم مناسب برای تمام محصولات باغی سردسیری، نیمه سردسیری و معتدله و نیمه گرمسیری را در این استان به وجود آورده است.

بر اساس آمار بلند مدت ۵۰ ساله، استان لرستان با برخورداری از فصل رشد طولانی با تعداد ساعات آفتابی بالا طی سال و همچنین سرمای کافی طی فصول سرد سال جهت رفع نیاز سرمایی درختان سردسیری و معتدله از یک طرف و وجود خاک مستعد و چشمه ها و روخانه های بیشمار و با میانگین بارش بیشتر از متوسط بارندگی کشور، پتانسیل بالایی در جهت تبدیل شدن به یکی از قطبهای تولید میوه کشور را دارد.

مسائل و مشکلات اقلیمی مانند گرم شدن هوا و عدم تامین نیاز سرمایی درختان پسته در فصل زمستان در مناطق مرکزی و جنوبی کشور، و همچنین مشکلاتی مانند شوری آب و خاک که در این مناطق وجود دارد، در استان لرستان مطرح نیست.

لذا ا ین استان میتواند یکی از کاندیداهای جدی ایجاد مرکز تحقیقات ملی باغبانی کشور در سالهای آینده مطرح باشد تا با استفاده از این استعداد خدادادی و با استفاده از نیروهای متخصص در دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی استان، با استفاده از علم و تکنیک روز در مدیریت باغبانی و استفاده از ارقام پرمحصول و مقاوم به تنشهای مختلف و با تمرکز بر رفع مشکلات و چالشهای پیش رو در حوزه باغبانی استان، اقدامات موثری در ارتقاء کمی و کیفی محصولات باغبانی استان لرستان بردارد.

در این راستا، دانشگاه لرستان در سال ۱۳۹۷ در کنار دیگر برنامه های مدیریت سبز، اقدام به احداث باغات میوه با انتخاب گونه ها و ارقام مقاوم به شرایط خشکی در سطح ۱۶ هکتار در اراضی دانشگاه نمود که با توجه به اینکه برنامه دانشگاه صرفه جویی در مصرف آب است از آبیاری قطره ای استفاده و میزان مصرف آب را تا ۵۰ درصد نسبت به آبیاری سنتی و غرقابی کاهش داد.

در گام بعدی در دو حوزه آبیاری هوشمند براساس میزان آب خاک (سال ۱۳۹۶) و آبیاری زیرسطحی ساده با هدایت آب به ناحیه توسعه ریشه (سال ۱۳۹۷)، اقدام به جلوگیری از هدرروی و اتلاف آب نسبت به سیستم آبیاری قطره ای مرسوم نمود.

در سال ۱۳۹۷ با تکیه بر سامانه آبیاری زیرسطحی روش با تعبیه لوله های پولیکا در دو طرف نهال به فاصله ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر آب به محدوده توسعه ریشه رسانده و بدون مشکل گرفتگی قطره چکان یا تجمع املاح در اطراف قطره چکان، آب و مواد غذایی محلول در یک فضای ماسه ای در زیر لوله پولیکا در خاک توزیع و پخش میشود.

در این روش همانند آبیاری قطره ای زیرسطحی، تبخیر سطحی و رشد علف های هرز وجود نداشته و در نتیجه تجمع نمک و املاح در سطح خاک نیز وجود نخواهد داشت.

مزیت دیگر این روش این است که ضمن دارابودن راندمان بالا، بهره وری آب نیز در آن افزایش می یابد و با کنترل تبخیر آب و کنترل علفهای هرز سبب افزایش کارایی مصرف آب در هر هکتار سطح زیر کشت درختان میشود.

در حال حاضر این سیستم برای محصولاتی مانند پسته که دارای ریشه اصلی عمیق و با ریشه های جانبی اندک هستند به کار میرود.

علاوه بر موارد فوق، مهمترین مزایای سامانه زیرسطحی جدید و ساده بکار رفته در باغات دانشگاه لرستان، علاوه بر هزینه کم و سادگی، صرفه جویی ۱۳۲۵ متر مکعب در سال (معادل ۵ / ۲۶ درصد) نسبت به آبیاری قطره ای میباشد که با توجه به اینکه کشور ما که در کمربند خشک و نیمه خشک جهانی قرار دارد، استفاده از آن قابل توصیه بوده و در سطح کلان، صرفه جویی بالایی در استفاده از منابع آبی کشور را به همراه خواهد داشت.