به نام خدا

دکتر بهمن امیری لاریجانی ریاست مرکز هراز در مصاحبه با برنامه خوشه چین رادیو اقتصاد بر مقوله بومی سازی مکانیزاسیون در نظام شالیزاری کشور تاکید کرد

دکتر بهمن امیری لاریجانی ریاست مرکز هراز در گفتگویی رادیویی با برنامه خوشه چین که در ظهر روز چهارشنبه ۶/۶/۱۳۹۸ از شبکه اقتصاد صدای جمهوری اسلامی ایران پخش شد، بر مقوله بومی سازی ساختار مکانیزاسیون در نظام شالیزاری کشور تاکید نمود. دکتر امیری که در راستای رسالت های  ترویجی و آموزشی مرکز هراز و به منظور بسط و گسترش دانش فنی پیرامون فرایند برداشت در نظام شالیزار در این برنامه شرکت کرد، در پاسخ به سوال مجری پیرامون روش های صحیح تشخیص زمان برداشت برنج گفت برای تشخیص زمان برداشت هر محصول زراعی حداقل ۲ شاخص وجود دارد. اول شاخص فیزیولوژیک که به وقتی گفته می شود که از آن به بعد دیگر به وزن خشک آن دانه اضافه نشود و دیگری شاخص اقلیمی است که به عواملی مانند وضعیت بارندگی، رطوبت محصول و وضعیت مزرعه و در دسترس بودن ادوات و امکانات لازم برمی گردد. وی افزود در محصولی مانند برنج زمانی که ۹۰ تا ۹۵ درصد خوشه ها زرد شده باشد می گوییم زمان برداشت فرا رسیده است که در این زمان صدای شکستن دانه برنج زیر دندان شنیده می شود. اما در حال حاضر با توجه به گسترش و توسعه برداشت مکانیزه با کمباین به دلیل کاهش هزینه کارگری و بهره وری بیشتر، برداشت برنج قبل از ۹۰ درصد زردشدگی خوشه ها انجام می شود زیرا اگر تا زمان زرد شدن ۹۰ تا ۹۵ درصد صبر کنیم مقدار ریزش در زمان برداشت زیاد خواهد شد. بنابراین برداشت مکانیزه اندکی زودتر از برداشت دستی انجام می گیرد. بنابراین در یک حالت کلی می توان گفت برداشت دستی در زمان زردشدگی ۹۰ تا ۹۵ درصد خوشه ها و برداشت مکانیزه در زمان زردشدگی ۸۰ تا ۸۵ درصد خوشه ها انجام می شود.

دکتر امیری در پاسخ به پرسش مجری در خصوص روش های برداشت گفت در حالت کلی روش های برداشت برنج را می توان در دو گروه کلی روش های سنتی و روش های مکانیزه تقسیم بندی نمود. در روش سنتی برداشت با دست و توسط ابزارهای برنده ای مثل داس صورت می گیرد اما در روش مکانیزه این وظیفه توسط کمباین های مخصوص برداشت برنج انجام می پذیرد و مرکز هراز اولین مرکزی است در ایران که در سال ۱۳۷۲ کمباین های مخصوص برداشت برنج را به نظام شالیزاری کشور معرفی کرده و از آن تاریخ تا کنون کلاس های آموزشی و ترویجی زیادی را در این زمینه برگزار نموده است. نتیجه این گونه فعالیت های آموزشی و ترویجی در مرکز هراز آن است که امروزه تقریبا ۹۵ درصد برداشت برنج بصورت مکانیزه انجام می شود. وی افزود کمباین های برنج در دو مکانیزم کلی هد فیت و هول کراپ وارد بازار ایران شد که به دلایل فنی نوع هول کراپ از استقبال بیشتری برخوردار است. البته هنوز هم مزارعی دیده می شود که برداشت و خرمنکوبی با کمباین های غلات انجام می شود.

دکتر امیری در پاسخ به سوال مجری در خصوص مشکلات فرایند برداشت برنج گفت بخشی از مشکلات ناشی از خرد بودن اراضی در سیستم های سنتی است که ورود و بکارگیری ماشین آلات را با مشکل مواجه می سازد. بعلاوه کمباین های مورد استفاده در کشور عموما از کشورهای آسیای جنوب شرقی مثل چین وارد می شود که برای برنج های ایرانی که از نوع دانه بلند و هندی است مناسب نمی باشد. بوته اراقام مورد کشت در ایران پابلند است و به ورس یا خوابیدگی غیر مقاوم است. و حال آنکه ارقام مورد کشت در آسیای جنوب شرقی از نوع دانه گرد و ژاپونیکا بوده و عموما به ریزش مقاوم هستند. بنابراین ورود و استفاده از کمباین های ویژه این مناطق در کشوری مثل ایران بدون بومی سازی های لازم تلفات زیادی را به همراه خواهد داشت. جهت حل این مشکلات دکتر امیری گفت در حال حاضر در کشور متخصصینی داریم که از توانایی لازم برای انجام تمامی مراحل طراحی و تولید کمباین متناسب با شرایط شالیزارهای کشور برخوردارند و نظر به فرمایش مقام معظم رهبری و نامگذاری امسال به سال حمایت از رونق تولید و نیز ضرورت تولید کمباینی متناسب با شرایط نظام شالیزاری کشور، مرکز هراز از آمادگی لازم برای طراحی و تولید کمباین ملی برخوردار است و از سرمایه گزاران علاقه مند در این زمینه استقبال می کند. بعلاوه تنظیمات و سالم بودن دستگاه و مهارت اپراتون نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و بنابراین مرکز هراز برنامه پلاک گذاری، معاینه فنی برای کمباین، آموزش و صدور گواهی نامه برای اپراتوری کمباین را در دستور کار خود قرار داده است. اپراتور باید از مهارت کافی جهت کالیبره کردن کمباین و تنظیمات آن برای مزرعه ی مورد نظر برخوردار باشد.

روابط عمومی مرکز هراز