عمومی | انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات

ایمانوئل والرشتاین در آستانه ۹۰ سالگی، چهره در نقاب خاک کشید

ایمانوئل والرشتاین جامعه شناس و نظریه پرداز برجسته معاصر و رئیس اسبق انجمن بین المللی جامعه شناسی که در سال ۱۳۹۲، میهمان انجمن جامعه‌شناسی و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات بود، رخت از جهان بربست.

این متفکر معاصر، با تالیفات گسترده‌ای که – بالغ بر سی اثر مجلد منتشره را شامل می‌شود- از مسئله آفریقا (در سال ۱۹۶۱) شروع شد، نقاط زخم جامعه‌ی جهانی را نشان می‌داد و به نقطه کانونی تالیف پژوهش «نظام نوین جهانی» رسید و توانست خود را در قامت یکی از نظریه‌پردازان برجسته معاصر بدل  کند. او برنامه‌ی پژوهشی‌اش در باب نظم نوین جهانی را محور فعالیت‌های خود قرارداد و تا سال ۲۰۱۱ که چهارمین جلد کتابش در مورد توصیف نظم نوین جهانی و تبیین تاریخی شکل‌گیری و دوام این نظم منتشر شد و تا ۲۰۱۵ که آخرین اثرش را منتشر کرد و حتی تا پایان عمر، در تلاش بود که تبعات سلطه و هژمونی قدرت‌های اقتصادی، سیاسی و نظامی را بر بشر معاصر تبیین کند.

والرشتاین، علاوه بر نظریه‌پردازی و انتشار آثار دانشگاهی، در حوزه عمومی، به عنوان متفکر حضور می‌یافت، یادداشت‌های او درباره مسائل روز و حضور او در مجامع عمومی اهالی اندیشه، گواهی بر این موضوع است.

حضور مغتنم پیشین والرشتاین در ایران که به دعوت دو انجمن علمی جامعه شناسی و مطالعات فرهنگی و ارتباطات صورت گرفته بود، توانسته بود تصویر واضح‌تر از والرشتاین متاخر را به جامعه‌ی دانشگاهی ایران ارائه کند و مجال گفتگوی نظری درباب مواضع نظری‌اش را فراهم کند.

امروز و ۶ سال پس از حضور والرشتاین در ایران، او رخت از جهان بسته است. انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، فارغ از موضع نظری و ایدئولوژیک این متفکر بزرگ، رحمت خداوند متعال را برای او آرزومند است که به سهم خود، گامی برای شناخت نظری بیشتر جهان معاصر فراهم آورد و میراث ارزشمندی برای اصحاب علوم اجتماعی و سیاسی در دانش بشری از خود به جای گذاشت.

هیات مدیره انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات