به مناسبت هفته دولت و در راستای ارائه گزارش دستاوردهای پژوهشگاه فضایی ایران به ملت عزیز ایران، دکتر رحیم احسانی عضو هیات علمی و رئیس پژوهشکده سامانه‌های حمل و نقل فضایی در مصاحبه با خبرنگار روابط عمومی این پژوهشگاه، به تشریح فعالیت‌های ارزنده این پژوهشکده در حوزه فناوری‌های فضایی از جمله راه‌اندازی آزمایشگاه تراسترهای فضایی پرداخت.

دکتر رحیم احسانی گفت: در راستای توسعه فناوری در تراسترها(رانش‌زاها)، برای نخستین بار در کشور، آزمایشگاه تراسترهای فضایی توسط متخصصان پژوهشکده سامانه‌های حمل و نقل فضایی طراحی و احداث شده و به افتخار دانشمند بزرگ ایران، به آزمایشگاه فضایی ابوریحان بیرونی نامگذاری شده است.

وی افزود: نمونه‌های مهندسی تراسترهای تک‌پیشرانه و دو پیشرانه هیدرازینی نیز در آزمایشگاه فضایی ابوریحان بیرونی، تست شده و به اتمام رسیده است.

رئیس پژوهشکده سامانه‌های حمل و نقل فضایی در خصوص دیگر فعالیت‌های مرتبط با تراسترها در این پژوهشکده گفت: تراسترهای محصولی برای استفاده در ماهواره سنجشی پارس۱ و ماهواره مخابراتی ناهید۲ در دستور کار پژوهشگران این مجموعه بوده که تست‌های نمونه پیش‌پروازی پروژه پارس۱ با موفقیت به اتمام رسیده و نمونه مهندسی ناهید۲ نیز ساخته شده است. افزون بر این، نمونه توسعه‌ای تراستر ماهواره مخابراتی ناهید۲ نیز به نتیجه مطلوب رسیده و آماده رونمایی است.

دکتر احسانی خاطرنشان ساخت: در حوزه توسعه فناوری تراسترها نیز با ارتقاء فناوری‌های حاصله با رویکردی علمی، دستیابی به فناوری‌های پیچیده‌ تراسترهای ماهواره‌های بزرگ‌تر را در دستور کار داریم.

انجام موفق تست‌های مدل کیفی زیر‌سیستم‌های بلوک انتقال مداری

دکتر احسانی در توضیح فعالیت‌های انجام شده در حوزه فناوری‌های فضایی، به روند پیشرفت فرآیند پروژه بلوک انتقال مداری که برای انتقال ماهواره‌ها از مدارهای پایینی زمین به مدارهای بالاتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، پرداخت و گفت: پژوهشگران پژوهشکده پس از طراحی و ساخت موفق این سامانه، به انجام تست‌های مدل کیفی زیر‌سیستم‌های بلوک انتقال مداری که شامل تست‌های پیچیده و متعددی است، پرداخته‌اند که تعدادی از این آزمون‌ها برای نخستین بار در کشور، انجام شده و با موفقیت به اتمام رسیده است. این آزمون‌ها با استانداردهای بین‌المللی فضایی تطابق دارد.

بالن مخابراتی در خدمت مدیریت بحران

رئیس پژوهشکده سامانه‌های حمل و نقل فضایی، در خصوص بالن مخابراتی که در این پژوهشکده طراحی و ساخته شده و در رتبه برتر جشنواره فاوا در سال جاری را کسب کرد، اظهار نمود: بالن مخابراتی عملیاتی بوده و با قابلیت‌هایی که دارد، می‌تواند در مواقع بحران و بلایای طبیعی کارساز باشد که از جمله آن انجام موفق عملیات‌ در ارائه خدمات اینترنت Wi-Fi در منطقه پل دختر به مردم سیل‌زده این شهر در سیل بهار ۹۸ بود و افزون بر این، در مرز مهران برای ارائه خدمات به زائران اربعین در سال قبل مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

وی یادآور شد این پژوهشکده آمادگی ارائه خدمات اینترنتی از طریق بالن مخابراتی به زائران اربعین حسینی در سال‌جاری را دارد.

دکتر احسانی در ارتباط با پروژه گسترده‌تری از بالن مخابراتی به کشتی هوایی اشاره کرد و گفت: طراحی مفهومی کشتی هوایی به اتمام رسیده و آمادگی‌های اولیه برای طراحی و ساخت نمونه‌ای کوچک از این کشتی پیشرفته در پژوهشکده فراهم شده است.

همکاری با دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت از استارت‌آپ‌ها

رئیس پژوهشکد سامانه‌های حمل‌ونقل فضایی از حمایت این پژوهشکده از استارت‌آپ‌ها چنین گفت: در پژوهشکده سامانه‌های حمل و نقل فضایی، بستری به مساحت بیش از ده‌هزار متر مربع به عنوان فضای اداری، کارگاهی و پژوهشی برای استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان و خصوصی بازسازی و تجهیز شده و ۲۰ شرکت با کاربری طراحی، ساخت و تولید در این فضا مستقر شدند و همچنین، بیش از دوهزار متر مربع فضای اداری و پژوهشی برای فعالیت شرکت‌های دانش بنیان آماده شده است. دکتر احسانی همچنین، ضمن تاکید بر  توسعه تعامل پژوهشی و فناوری با دانشگاه‌ها، در راستای سیاست‌های دولت مبنی بر توسعه اقتصادی و برون‌سپاری و حمایت از طرح‌های دانشگا‌هی، از تعداد ۱۶ مورد قرارداد همکاری با دانشگاه‌ها خبر داد.

وی در خصوص همکاری پژوهشکده سامانه‌های حمل‌ونقل فضایی با شرکت‌های دانش بنیان و شرکت‌های خصوصی و استفاده حداکثری از تمام پتانسیل موجود در کشور، گفت: این پژوهشکده ۱۲ قرارداد همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و ۱۰۲ قرارداد با شرکت‌های خصوصی دارد.

ثبت اختراع و انتشار مقاله

در ادامه، رئیس پژوهشکده سامانه‌های حمل و نقل فضایی از موفقیت‌های دیگر این پژوهشکده در ثبت اختراع گفت و اظهار نمود: بخش آزمایشگاه تراسترهای شیمیایی، نانوپک، بستر آزمون عملکرد سامانه‌های الکترو هیدرو دینامیکی به عنوان اختراع به ثبت رسیده و دو پروژه آخر گواهی اعتباردهی از سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران را نیز دریافت نموده‌اند.

وی همچنین، به دیگر فعالیت‌های این پژوهشکده از جمله  انتشار ۱۹ مقاله ISI و ۶۸ مقاله در کنفرانس‌های ملی و بین‌المللی از سوی محققان و متخصصان آن و نیز اخذ استاندارد ISO۱۷۰۲۵ برای آزمایشگاه شیمی، پلیمر و متالورژی از موسسه استاندارد کشور اشاره نمود.

توسعه زیرساخت‌ها

در ادامه، رئیس پژوهشکده سامانه‌های حمل‌ونقل فضایی به فعالیت‌های انجام شده در زمینه توسعه زیرساخت‌ها در این پژوهشکده پرداخت که از آن جمله، فراهم ساختن شبیه‌ساز تست استند فضایی با قابلیت ایجاد شرایط خلاء برای آزمون‌های موتورهای فضایی کروی سوخت جامد سامان بوده که این شرایط عملکرد موتور در فضا را بر روی زمین ایجاد می‌کند.

وی همچنین به موارد زیرساختی دیگر از جمله توسعه ۵۰ درصدی آزمایشگاه تجمیع سامانه‌های فضایی؛ ساخت و راه‌اندازی محفظه خلاء تراستر؛ ساخت میز مونتاژ بلوک انتقال مداری؛  تجهیز خط تولید، مونتاژ و تست بالن و کشتی هوایی و همچنین تجهیز و راه‌اندازی سالن تست و تجمیع بالن مدیریت بحران در پژوهشکده و راه‌اندازی آزمایش بالن و کشتی هوایی در شهرک کاوش اشاره نمود.

در توسعه زیرساخت‌ها، وی همچنین مواردی چون احداث و بهره‌برداری سایت رادیوتلسکوپ؛ ایجاد زیرساخت ایستگاه زمینی پشتیبان برای بهره‌برداری از ماهواره ناهید؛ بهره‌برداری از آزمایشگاه کنترل کیفیت و کالیبراسیون (آزمایشگاه رصد)؛ بهینه‌سازی زیرساخت‌های برق و تاسیسات در راستای کاهش مصرف انرژی (کسب رتبه برتر مدیریت سبز)؛ به‌روزرسانی و ایجاد سیستم PM برای بیش از ۵۰۰ دستگاه و تجهیزات فعال آزمایشگاهی و کارگاهی؛ پیاده‌سازی نرم افزار و پرتال گسترده برای آزمایشگاه‌ها برای دسترسی سریع و آسان مشتریان خارج از پژوهشگاه؛ پایگاه اطلاعات جامع پژوهشی برای پژوهشگران و طرح‌های پژوهشی؛ ارتقاء زیرساخت ارتباطی شبکه اختصاصی با پژوهشگاه بربستر فیبر نوری و یکپارچه سازی دامنه‌ها و سرورهای اختصاصی با پژوهشگاه را برشمرد.

در بخش دیگر این گفت‌وگو، دکتر رحیم احسانی از بازنگری و اصلاح دستورالعمل‌های اجرایی و ایمنی با استانداردهای فضایی بین‌المللی گفت و اظهار نمود: در راستای ارتقاء سطح ایمنی فعالیت‌های پژوهشکده بیش از ۳۰۰ دستورالعمل اجرایی و مطابق با آن، دستورالعمل ایمنی استخراج شده است.