گروه تاریخ دانشگاه الزهرا به مناسبت بزرگداشت دکتر محمد تقی امامی خوئی همایش بین المللی فرهنگ پهلوانی در تاریخ ایران را با همکاری انجمن ایرانی تاریخ در آبان ماه ۱۳۹۸ برگزار می کند. جهت اطلاع از محورها و تقویم همایش به پیوند زیر مراجعه نمایید.

مساله و ضرورت همایش:

زندگی بشر از آغاز تاکنون ادوار مختلفی را از منظر توجه به قهرمان و شخیصیت های تاریخ ساز داشته و هریک به تبع ویژگی های زیستی، معیشتی و اجتماعی تاثیر خاص خودرا داشتند. مثلا جوامع کشاورزی و دامداری یا شهری تفاوت های بنیادین در توجه به مساله قهرمانان داشته اند در این جوامع گاهی قهرمان در قالب ابرشخصیت و آلهه ها ظهور می کرد و گاهی در قالب شخصیت های نامیرا. اما زاویه مشترک همه این توجهات مساله تغییر بود. اجتماع بشری نیازبه تغییر داشت اما در خود توان تغییر را نمی دید ناگزیر رو به سوی قهرمانان یا شخصیت ها می آورد. به تدریج محدود شدن امکان تغییر به قهرمانان در روح و روان جامعه رسوخ یافت و جزء اورا توان تغییر باقی نماند.

اما در فضای شخصیت زده همه قهرمانان رویکرد مثبت و رو به پیش برای بشر به ارمغان نمی آوردند، بلکه برخی بدجنسی و شر را در جامعه منتشر می کردند. در واقع جامعه درگیری دو عنصر قهرمانان خیر و قهرمانان شر می شد. دوگانگی هابیلی و قابیلی، ابراهیمی و نمرودی، موسایی و فرعونی و... نشانگر این وضعیت دوگانه جامعه بوده است. با گذشت زمان قهرمانان از وضعیت شخصیت های فردی به صورت گروه های اجتماعی تغییر شکل دادند. این تغییر در نظام نظام قهرمانی نیز برآیند وضعیت زیستی و معیشتی و اجتماعی آنان بود. اگر در دوره ای  فقط اسامی قهرمانان برای امروز باقی مانده اما از دوره بعدی گروههای اجتماعی حامل این ویژگی بوده و وظیفه خیر ونیکی را به دوش گرفته بودند. این گروه های اجتماعی به تدریج دارای نظام و قانون و تشکیلات شده و گاه در خدمت و گاه درمقابل قدرت سیاسی زمان عمل کرده اند. هرچه جوامع بشری به سوی دوره مدرن پیش می آید فروغ نظام قهرمانی دچار دگرگونی شده و کاهش یافته است. جای آن را ارزش ها و هنجارهای عام توده ای یا مردمی می گیرد. از این رو، در دوره مدرن سخن از مرگ قهرمان یا شخصیت میرود.

در دگرگونی جایگاه قهرمان و فرهنگ پهلوانی گاه تک شخصیت های از میان توده های مردمی برخاسته و با بروز رفتارهای خاص تجلی فرهنگ پهلوانی در جامعه توده ای  شده اند از سوی مردم مورد حمایت و قدردانی  قرار گرفته اند. در تاریخ معاصر، شخصیت هایی چون جهان پهلوان تختی نه به خاطر قهرمانی اش بلکه به خاطر بروز و تجلی فرهنگ پهلوانی چراغ راه این فرهنگ شده اند البته در مقابل او قهرمانان دیگر نیز بودند اما هیچگاه نتوانستند راهنما و نماینده فرهنگ پهلوانی( باور و منش پهلوانی) باشند. از این رو، از حافظه تاریخی مردم حذف شده اند.

پهلوانی روح حاکم بر باور، عملکرد و رفتار قهرمان در مواجهه با بدی و ضد قهرمان است. به سخن دیگر، فرهنگ پهلوانی از درون منازعات خیر و شر تولید شده و از نظر رابطه عموم و خصوص است. قهرمانان برای ماندگاری خود، باورها ومنش هایی را در جامعه رواج می دادند و عمل می کردند که مقوم و موتور حرکت جامعه به جلو بود. چه بسا آنان ناگزیر از بروز و نشان دادن ویژگی های پهلوانی بودند.  این باورها خود ریشه خیر را در میان جوامع بشری می پراکند. در واقع فرهنگ پهلوانی حاصل و تولید نظام قهرمانی است.

حال با توجه به اهمیت فرهنگی پهلوانی در تربیت اجتماعی و سیاسی، این همایش برآن است تا ابعاد تاریخی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، دینی و اخلاقی  فرهنگ پهلوانی را در جامعه ایرانی مورد تامل قرار دهد و در این میان قدردان اخلاق و منش پهلوانی یکی از استادان رشته تاریخ(دکتر محمدتقی امامی خوئی) باشد.

محورهای پیشنهادی:

و...

-    نسبت اخلاق عمومی و منش پهلوانی

و ...

پیوند: http://http;//yon.ir/eJYRH