عطیه رزازی، کارشناس مسئول تغذیه مرکز بهداشت استان قزوین با گفتن اینکه رعایت اصول تغذیه سالم و همچنین بهداشت مواد غذایی یکی از رفتارهایی است که می تواند به سلامتی فرد کمک زیادی کند؛ اظهار کرد: ولی رعایت آنها در شرایط خاص مثل ایام نوروز و تعطیلات و همچنین سفر کار دشواری است و به اراده و تمرین بیشتری نیاز دارد.

ایشان با اذعان به اینکه  رعایت رژیم غذایی در بعضی بیماری ها مثل بیماری های قلبی و عروقی، فشار خون و دیابت، جنبه حیاتی دارد و رعایت نکردن آن می تواند جان فرد را به خطر بیندازد؛ گفت: تمام افرادی که دارای رژیم غذایی خاصی هستند (مانند بیماران دیابتی، فشار خون بالا و چربی خون بالا) باید در این ایام نیز رژیم غذایی خود را رعایت کنند. وی افزود که سایر افراد نیز به منظور پیشگیری از اضافه وزن، مشکلات گوارشی، افزایش چربی، قند و عوارض ناشی از آن، باید به رعایت نکات زیر توجه کنند:

1- از افراط در مصرف تنقلات شور پرهیز نماید بخصوص افرادی که دارای فشار خون هستند. بطور کلی مصرف زیاد نمک برای انسان مضر است. میزان نمک مصرفی در روز باید در حدود 5-3گرم باشد، این در حالی است که در حال حاضر ایرانیان حدود 12 تا 15 گرم نمک مصرف می نمایند که در ایام نوروزی و تعطیلات افزایش نیز می یابد .

2- در مصرف آجیل زیاده روی نکنید. انواع مغزها و تخمه ها علاوه بر نمک، حاوی مقادیر زیادی چربی هستند. بطوری که  هر 100 گرم آنها حاوی 500 تا 600 کالری  است .

3- از مصرف زیاد شیرینی جات و شکلات خودداری کنید. زیرا باعث افزایش دریافت انرژی شده و در نهایت باعث افزایش وزن و چاقی خواهد شد. چاقی به عنوان زمینه ساز بسیاری از بیماریها از جمله سرطان و بیماریهای قلبی و عروقی همیشه در کمین سلامتی ما نشسته است. ضمناً مصرف مواد قندی باعث افزایش سریع قند و متعاقب آن، ترشح انسولین و سپس اُفت قند خون می شود و شخص دوباره تمایل به خوردن قند بیشتری پیدا می کند. ترشح زیاد انسولین از سلول های غده پانکراس باعث آسیب و در نهایت تخریب این سلول ها شده و شخص را مستعد ابتلا به دیابت می کند. توصیه می شود در مهمانی ها از انواع میوه و آجیل های خام و یا کم نمک به جای شیرینی و شکلات استفاده شود.

4-  اگر در طول روز چند دید و بازدید در پیش دارید، هر بار از یکی از انواع شیرینی، شکلات، آجیل و یا میوه استفاده کنید که با اضافه دریافت انرژی دچار اضافه وزن و چاقی نشوید.

5- بیماران دیابتی مواظب افزایش قند خون خود باشند. چون در ایام تعطیلات تحرک این افراد کم شده و میزان مصرف شیرینی جات افزایش می یابد، لذا این بیماران باید در تمام ایام رژیم مخصوص خود را رعایت نمایند. مصرف زیاد شیرینی جات علاوه بر دیابت باعث افزایش وزن، خرابی دندان، بالا رفتن چربی خون، ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی و سرطان خواهد شد.

6- یبوست در طول سفر یکی از ناراحتی هایی است که مسافران از آن شکایت دارند. بهترین راه پیشگیری از یبوست مصرف کافی میوه و سبزیجات به مقدار 500 تا 900 گرم و نوشیدن آب به مقدار 8 لیوان در روز می باشد. البته بعضی از میوه ها مثل موز، خریزه و خرما دارای انرژی بالایی هستند و قند خون دیابتی ها را سریع بالا خواهد برد. مصرف انواع سبزیجات با فیبر بالا مانند کاهو، کرفس و سبزی خوردن ضمن تامین ویتامین های مورد نیاز بدن به پیشگیری و رفع یبوست کمک می کند. پیاده روی در این ایام  ضمن افزایش تحرک بدنی و تناسب اندام برای کاهش مشکلات ناشی از یبوست بسیار موثر است.

5- توصیه می شود در این ایام وعده های اصلی غذایی حذف نشود، حذف وعده های غذایی باعث افزایش اشتها و پُرخوری در تنقلات می شود و ضمن افزایش وزن، دریافت مواد مُغذّی مورد نیاز بدن را کاهش می دهد. فقط می توان به علت دریافت میان وعده های متعدد و پُر انرژی، حجم وعده های اصلی را کاهش داد و ضمناً برای کاهش انرژی دریافتی از سرخ کردن غذاها و به صورت پُرچرب پرهیز کرد.

6-  در هنگام خرید شیرینی جات توجه نمایید که شیرینی فله ای و حاوی رنگ خریداری نکنید. رنگ این شیرینی جات عموما مصنوعی و سرطان زا هستند. همچنین از خرید و مصرف شیرینی جات تر که می تواند باعث مسمومیت و انتقال بعضی بیماری ها به مصرف کننده شود خودداری نمایید.

8-در هنگام مسافرت از دستفروشان و فروشنده های دوره گرد خرید نکنید. محصولاتی که توسط این گروه عرضه می شود از کیفیت پایین برخوردار بوده و همچنین دارای آلودگی های مختلف می باشد و مصرف کننده را دچار بیمارهای می کند.

9- از پخت و حمل طولانی غذاهای پخته شده مخصوصا غذاهای آبکی خودداری کنید. وقتی دمای غذا از 70 درجه سانتی گراد کمتر شود میکرو ارگانیسم ها در آن رشد کرده و باعث ایجاد مسمومیت یا بیماری در مصرف کننده خواهد شد. در این گونه موارد بهتر است از مواد غذایی بسته بندی شده مثل کنسرو ماهی و کنسرو انواع خورشت ها استفاده شود. البته کلیه کنسروها قبل از مصرف باید حداقل به مدت 10 دقیقه جوشانده شوند. می توان این گونه کنسروها را در منزل جوشاند و با خود به مسافرت برد و در بین راه از آنها استفاده کرد.

10- کلیه فراورده های دریایی سریعا فاسد می شوند. ماهی در زیر یخ تنها دو روز سالم باقی می ماند. لذا در صورت خرید فرآورده های دریایی بخصوص ماهی توجه نمایید که سریعا در داخل یخچال قرار گیرد. استفاده از کائوچوی مصنوعی که حاوی یخ باشد می تواند تا رسیدن به مقصد این فراورده ها را سالم نگه دارد. از خرید فراورده های دریایی بخصوص ماهی که در بین راه و خارج از یخچال و در شرایط غیر بهداشتی عرضه می شود خودداری کنید.

11- نوشابه ها و انواع نوشیدنی های صنعتی حاوی قند بالایی هستند. توصیه می شود از آب سالم، آب میوه های طبیعی و دوغ کم نمک و بدون گاز به عنوان نوشیدنی استفاده شود.

12- از آب لوله کشی شهر یا آب بطری استفاده کنید. مصرف آب های متفرقه و مشکوک می تواند شما را در معرض بیماری های روده ای از جمله اسهال قرار دهد. کلیه آب های سطحی، چشمه ها، قنات ها  و چاه ها که کُلرزنی نمی شوند مشکوک هستند.

13- توصیه می شود روزانه 2-1 ساعت پیاده روی کنید و مسافت های کوتاه را پیاده طی کنید تا ضمن افزایش تحرک بدنی به تناسب اندام و تعادل انرژی در بدنتان کمک کرده باشید.