به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ زمینه‌سازی برای رونق فضای کارآفرینی و کسب‌وکار دانش‌بنیان، نوآورانه و فناورانه، یکی از اولویت‌های امروز کشور برای رونق اقتصادی و توسعه پایدار از طریق گسترش مفاهیم اقتصاد دانش‌بنیان است که این مهم تنها با بکارگیری نخبگان و صاحبان ایده میسر می‌شود.

ایجاد و گسترش فرهنگ کارگروهی، هماهنگی و تعامل دستگاه‌ها و نهادهای بومی با سیاست‌های موجود، توانمندسازی نخبگان و مستعدان‌برتر در حوزه‌های عملیاتی، بکارگیری ظرفیت‌ها و امکانات موجود در بخش‌های مختلف، همگی از زیرساخت‌های لازم برای رونق فضای کسب‌وکار دانش‌بنیان است.

در همین راستا، نظرات جمعی از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌های کشور در خصوص لزوم رونق فضای کارآفرینی کشور و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای تحقق این امر را جویا شدیم.

علی‌اکبر بابالو؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی سهند تبریز با اشاره به لزوم توسعه فرهنگ اشتغال‌زایی و کارآفرینی در بین دانش‌آموختگان، می‌گوید: اشتغال استخدامی حتی اگر شرایط و موقعیت آن فراهم باشد، باز هم یکی از آفت‌های جامعه علمی است.

وی می‌افزاید: دوره استخدام در ارگان‌های دولتی و دانشگاه گذشته است و امروزه دانشگاهیان خود را ملزوم به ورود به عرصه‌های کارآفرینی می‌دانند. امروزه حتی اگر شرایط استخدام در بهترین مراکز دولتی، با حقوق کافی هم فراهم باشد، باز فرد دانش‌آموخته باید وارد کارآفرینی و شرکت‌داری دانش‌بنیان شود؛ چراکه در اشتغال استخدامی خروجی افراد با پتانسیل و دانش آنان به هیچ‌وجه مطابقت ندارد.

محقق برجسته پلیمر اضافه می‌کند: به لحاظ روانی و روحی، دانش‌آموخته دانشگاهی نباید خود را در استخدام محصور کند چراکه حضور در اینگونه مشاغل از فردی ایده‌پرداز و خلاق، یک تکنیسین معمولی می‌سازد. آن هم در شرایطی که در کشور عملاً چیزی به نام صنعت وجود ندارد و خروجی فعالیت‌های تولیدی بیشتر مفهوم کارگاه سازگاری دارد تا با صنعت.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی سهند تبریز تصریح می‌کند: حضور در عرصه‌های اشتغال‌زایی، دانش‌بنیان، فعالیت‌های نوآورانه و فناورانه، دانش‌آموخته دانشگاهی را به فردی مهم برای خروج کشور از بحران تبدیل می‌کند؛ فردی که می‌تواند با طرح و ابتکار خود، جامعه را پیشبری و راهبری کند و در رسیدن به توسعه همه‌جانبه اثرگذاری بی‌نظیری داشته باشد.

محسن قاضی‌خانی؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه فردوسی مشهد نیز ایجاد گروه‌های تحقیقاتی را مهمترین زیرساخت توسعه فرهنگ کارآفرینی می‌داند و معتقد است: مطالبه‌گریِ هدفمند و نتیجه‌گرا بودن از مهمترین ویژگی‌های یک گروه تحقیقاتی کارآمد است. علاوه بر آن، هرگونه حمایت و یا ارائه تسهیلاتی نیز باید تحت نظارت منطقی اعطا شود. به عبارت دیگر، فعالیت‌های انجام‌شده باید بر مبنای نیازهای واقعی کشور انجام شوند. در این گروه، وظایف، محور فعالیت‌ها و نقش هر یک از اعضا باید به خوبی مشخص و معین باشد و در نهایت همه اقدامات در راستای رسیدن به نتیجه از پیش تعیین‌شده انجام شوند.

دانش‌آموخته دانشگاه لیدز انگلستان با اشاره به لزوم هدفمند شدن پروژه‌ها تحقیقاتی، اضافه می‌کند: گروه‌ها هر یک باید بنا بر ماموریت و رسالت خود عمل کنند و در این بین هیچ یک از اهداف کاربردی و یا مرز دانش مورد غفلت قرار نگیرند. برخی از موضوعات باید بنا بر مقتضیات، نیازها و چالش‌ها و همچنین مزیت‌های بومی تعریف شود. نتیجه این نوع فعالیت‌ها کارکرد مطلوبی در جامعه بومی و منطقه‌ای خواهد داشت حتی اگر قابلیت توسعه به همه کشور را نداشته باشد. در واقع، این قبیل فعالیت‌ها زمینه‌ساز توسعه بومی بر مبنای مزیت‌های ذاتی هستند.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه فردوسی مشهد تاکید دارد: برخی از پروژه‌ها بر نیازهای عمومی کشور استوار هستند. به عبارت دیگر، موضوع تحقیقاتی، یکی از اولویت‌های ملی است که می‌تواند زمینه‌ساز توسعه کشور باشد و شمولیت ملی دارد؛ بنابراین برنامه‌ریزی‌ها باید به گونه‌ای باشد که هیج یک از دو دسته نیاز موجود، به بهانه دیگری مورد غفلت قرار نگیرد.

حسین قدمیان؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم‌تحقیقات، تقاضامحور بودن گروه تحقیقاتی را اصالت وجود گروه برمی‌شمرد و اعتقاد دارد: گروه تحقیقاتی باید متناسب با تقاضای بیرونی فعالیت کند و بر مبنای آن از تخصص‌های متنوع استفاده کند تا بتواند نگاه همه‌جانبه‌ای به موضوع مورد نظر داشته باشد. چراکه مشکلات امروز جوامع بشری چند بُعدی هستند و برای رفع آنها نیز نیاز به تنوع تخصص است.

محقق برجسته مهندسی انرژی با اشاره به لزوم مدیریت صحیح گروه‌های تحقیقاتی، این مهم را یک امر تخصصی می‌داند و می‌گوید: مدیریت گروه تحقیقاتی یک امر کاملاً تخصصی است که باید به دانش‌آموختگان و افراد با تجربه در این حوزه سپرده شود. به عبارت بهتر، مدیر گروه الزاماً نباید محقق و یا متخصص باشد بلکه در وهله اول باید به معنای واقعی «مدیر» باشد. امروزه کشورهای پیشرفته به نقش مهم مدیریت در انجام امور رسیده‌اند و به همین دلیل رشته‌هایی مانند مدیریت بیمارستان به عنوان یک رشته تخصصی و جدا از پزشکی تعریف می‌شود.

وی می‌افزاید: رفع موانع و تسهیل مسیر تجاری‌سازی سبب افزایش انگیزه فعالیت در بخش کاربردی علم و استقرار در پارک‌های علم‌وفناوری و مراکز رشد دانشگاهی خواهد شد.

احمدی‌ندوشن؛ عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز تعریف پروژه‌های عملیاتی و کاربردی در دوره دانشجویی را یکی از بهترین راه‌ها برای آشنایی بیشتر دانشجویان با مفاهیم کارآفرینی قلمداد می‌کند و می‌گوید: پایان‌نامه و رساله‌های دانشگاهی باید بر طبق نیازهای موجود در کشور تعریف و اجرا شود؛ خاصه اگر متناسب با چالش‌های استانی و بومی باشند.

وی یادآور می‌شود: اساسنامه‌ها و مقررات نامطلوب سبب جهت‌دهی نادرست به جامعه علمی شده است بطوریکه امروزه دانشگاهیان و محققان برای ارتقاء و دانشجویان برای فارغ‌التحصیلی مجبور به انتشار مقاله هستند. از سوی دیگر، تنها موضوعاتی به مقاله تبدیل می‌شوند که در مرز دانش قرار داشته باشند. به عبارت بهتر، انرژی جامعه علمی بومی و نتایج حاصل از فعالیت‌های تحقیقاتی، صرف پیشرفت بیشتر کشورهای توسعه‌یافته می‌شود. در این روند طبیعی است که اثرگذاری دانشگاه در جامعه بومی کمینه می‌شود.