به گزارش روابط عمومی معاونت غذا و دارو؛ در طرح ملی کنترل و پیشگیری فشارخون جلسه آموزشی توصیه های دارویی و تغذیه ای ویژه بانوان رده سنی ۳۰ تا ۵۰ سال در سرای محله وصال توسط کارشناسان معاونت غذا و دارو روز دوشنبه ۱۰ تیر ۹۸ برگزار شد.
در ابتدای جلسه دکتر عطایی کارشناس دارویی معاونت غذا و دارو به تعریف فشارخون بالا پرداخت و گفت:  فشار خون بالا، به عنوان فشار بالا در شریان هایی است که خون را از قلب به سایر قسمت های بدن حمل می کند.
وی ادامه داد: فشار خون با دو عدد فشار خون سیستولیک (عدد بالا) به عنوان فشار به دیواره شریان ها در حالت فعالیت قلب و فشار دیاستولیک (عدد پایین) فشار در شریان ها در حالت استراحت قلب خوانده می شود؛ و آکادمی کاردیولوژی آمریکا محدوده  فشار خون را به صورت مرحله اول فشار خون بالا، عدد ۱۳۰-۱۳۹ یا ۸۰-۸۹ میلیمترجیوه است و مرحله ۲ فشار خون بالا، عدد ۱۴۰ یا بالاتر یا ۹۰ میلی متر و یا بیشتر است؛ تعریف کرده است.
دکتر عطایی عوارض فشار خون بالا را در بیماری های قلبی شامل آسیب عروق کرونری قلب، بزرگ شدن قلب، نارسایی قلب، آنژین صدری و سکته قلبی؛ در بیماری های کلیوی شامل آنوریسم( برآمدگی) عروق کلیه و نارسایی کلیه عنوان کرد و گفت: نکته حائز اهمیت این است که نارسایی کلیه ممکن است غیر قابل برگشت باشد و منجر به دیالیز شود.
کارشناس دارویی معاونت غذا و دارو در ادامه از دیگر عوارض فشار خون بالا را آسیب به مغز که شامل حمله ی ایسکمی، گذرا، سکته ی مغزی، زوال عقل و اختلال شناختی خفیف دانست.
وی ادامه داد: عواملی که منجر به افزایش فشار خون می شود میزان مصرف نمک زیاد یا حساسیت به نمک و عوامل ژنتیکی اختلال خاصی در عروق که سبب افزایش مقاومت (سفتی یا عدم انعطاف پذیری) در شریان های کوچک می شود؛ است و فشارخون بالا یا پرفشاری خون نوع اولیه علت مشخصی ندارد ولی عوامل خطری مانند زمینه ارثی و خانوادگی فشارخون بالا، مصرف زیاد نمک، چاقی و دیابت در بروز آن نقش دارند.
عطایی افزود: از علائم و نشانه های فشار خون بالا سردرد، سرگیجه، تنگی نفس، تاری دید، احساس ضربان در گردن یا سر و حالت تهوع است؛ و در عین حال فشار خون بالا ممکن است هیچ نشانه ای نداشته باشد، به همین دلیل فشار خون بالا به عنوان 'قاتل خاموش' نامگذاری شده است.
وی به نکات لازم برای اندازه گیری فشار خون در منزل یا مطب پزشک اشاره کرد و گفت: لازم است ۳۰ دقیقه قبل از اندازه گیری فشارخون از مصرف کافئین، الکل و دخانیات خودداری شود؛ بیمار قبل اندازه گیری فعالیت بدنی شدید نداشته باشد؛ بیمار نباید ناشتا باشد؛ قبل از اندازه گیری فشار خون مثانه باید خالی شده باشد؛ به مدت ۵ دقیقه قبل از اندازه گیری فشار خون استراحت کرده و صحبت نکند؛برای اندازه گیری فشار خون لازم است پاهای فرد دارای تکیه گاه باشد؛ بازوی دست بیمار باید طوری قرار گیرد که تکیه گاه داشته باشد. به طور افقی و هم سطح قلب قرار گیرد؛ از گفتگوهای مهیج و شوخی با فرد معاینه شونده خودداری شود ودر حین انداره گیری فرد باید آرام و بی حرکت بنشیند و ساکت باشد و گیرنده فشارخون نیز باید ساکت باشد.
همچنین دکتر پریا عطایی به طور کامل به ارائه مطالبی در خصوص فشار خون بالا چگونه تشخیص داده می شود، درمان فشار خون بالا چیست، آیا ورزش می تواند به کاهش فشار خون بالا کمک کند و چندین روش درمان کمکی در درمان فشارخون بالا پرداخت.
وی در پایان گفت: در صورت بروز مشکل و عوارض دارویی به پزشک خود مراجعه نمایید یا با سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت یا مرکز اطلاعات دارویی ۱۳ آبان با شماره ۸۲۱۰۱ تماس حاصل فرمایید.
در ادامه مهندس بیتا نافعی کارشناس تغذیه واحد تحقیق و توسعه معاونت غذا و دارو در خصوص چه غذاهایی مفید هستند و از چه غذاهایی باید پرهیز کرد و افزود: افراد دچار پرفشاری، نیاز به کاهش دریافت سدیم دارند. پتاسیم و کلسیم اضافی نیز می‌تواند به کاهش فشارخون کمک کند.
وی ادامه داد: موز، زردآلو، انجیر، گریپ‌فروت، هلو، انگور و آلو میوه‌هایی سرشار از پتاسیم هستند و سیب‌زمینی، سیر، برکلی، کدوسبز، قارچ و گوجه‌فرنگی و سبزی‌ها سرشار از پتاسیم هستند. حبوبات نیز از این نظر غنی‌اند. میوه‌ها و سبزی‌ها دارای مقدار کم‌سدیم هستند و باید به‌وفور مصرف شوند. مطالعات نشان داده که متوسط فشارخون گیاه‌خواران کمتر است. یکی از علل این تفاوت را دریافت بیشتر پتاسیم در گیاه‌خواران دانسته‌اند.
مهندس بیتا نافعی گفت: مرکبات، توت‌ها و سبزی‌های دارای برگ سبز، ‌منابع خوب ویتامین ث هستند. دریافت کم این ویتامین با پرفشاری ارتباط دارد. مصرف مکمل ویتامین ث در افراد دچار پرفشاری و همچنین افراد سالم سبب کاهش فشارخون می‌شود.
کارشناس تغذیه معاونت غذا و دارو افزود: گوشت و مرغ طبخ شده بدون نمک برای افراد دچار پرفشاری توصیه می‌شود. برای معطر کردن گوشت می‌توان از سبزی‌های معطر، ادویه‌ها و میوه‌ها استفاده کرد. به‌عنوان‌مثال برای گوشت گوسفند از مرزنگوش و مریم‌گلی، برای مرغ از شوید و ترخون و برای جگر از پرتقال می‌توان استفاده کرد. ماهی تازه، ‌منجمد یا کنسروشده بدون آب‌نمک خوب هستند. می‌توان ماهی را با برگ‌بو، شوید، فلفل قرمز و سیاه، ادویه‌ها، مرکبات، سس‌های خانگی بدون نمک و سایر سبزی‌ها معطر کرد. ماهی‌های حاوی اسیدهای چرب مفید از قبیل حلوا، سالمون و قباد چندین بار در هفته توصیه می‌شوند.
وی در خصوص سبزی‌های ریشه‌ای از قبیل سیب‌زمینی، همچنین برنج، ماکارونی، رشته‌ها و حلیم‌ بدون نمک و همچنین مواد نشاسته‌ای گفت: موارد مذکور دارای سدیم کم هستند و می‌توان به‌عنوان پایه‌ای برای وعده غذایی از آن‌ها استفاده کرد. دانه کنجد و سبزی‌های برگ سبز، منابع کم‌سدیم و تامین‌کننده کلسیم هستند.
کارشناس تغذیه معاونت غذا و دارو به چند نکته مهم در خصوص کاهش وزن و مقابله با پرفشاری اشاره کرد و گفت: نیاز روزانه یک فرد بزرگ‌سال به نمک یک‌دهم قاشق چای‌خوری است. مقادیر بیشتر نمک فقط در شرایط آب و هوایی گرم و یا در طول شیردهی لازم است. در این موارد یک قاشق چای‌خوری نمک کافی خواهد بود. برای کاهش فشارخون پیاده‌روی سریع ۳۰ تا ۴۵ دقیقه در روز و ۳ تا ۵ بار در هفته توصیه می‌شود. مصرف سیگار سبب تشدید پرفشاری شده بنابراین توصیه به ترک سیگار می‌شود.
مهندس نافعی خاطر نشان کرد: از سوسیس، کالباس، کنسرو گوشت، برگرها و سایر فرآورده‌های گوشتی به علت دارا بودن مقادیر بالای سدیم باید پرهیز کرد. سبزی‌های کنسروشده در آب‌نمک، زیتون شور، چیپس و سایر تنقلات شور نیز نباید مصرف شوند.
از مصرف مقادیر زیاد برخی سبزی‌ها به‌طور طبیعی حاوی سدیم بالایی هستند نظیر چغندر، ریواس، کلم پیچ، اسفناج، کرفس، شلغم و انواع کلم‌ها پرهیز کنید.
وی ادامه داد: انواع نان‌ها، کیک‌ها و بیسکویت‌های تهیه‌شده با بیکینگ‌پودر، جوش‌شیرین، نمک، انواع غلات، سیب‌زمینی، ماکارونی، برنج که بانمک تهیه می‌شوند؛ ماهی‌دودی یا کنسروشده و تن ماهی سرشار از سدیم هستند؛سس‌ها، ‌سوپ‌ها، قرص‌های گوشت، کنسرو لوبیا و سایر غذاهای آماده مصرف و مصرف الکل با فشار بالا ارتباط داشته و می‌تواند سبب تشدید بیماری شوند؛ از مواردی هستند که با پرهیز شود.
خبرنگار: سمیه رنجبر