ارزیابی راهبردی و سریع محیطی از مخاطره سیل در حوضه…
چکیده
در این گزارش تلاش می شود تا بر مبنای یک روش ارزیابی راهبردی و سریع محیطی، مخاطره رخداد سیل و اندازه ریسک ناشی از آن در محل خروجی حوضه های آبریز بزرگ ایران مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور از تقسیمات واحدهای هیدرولوژیک حوضه های آبریز استفاده شد و بر مبنای هر کدام از حوضه ها (که خود پهنه زهکشی چندین حوضه آبخیز کوهستانی به علاوه مناطق هموار دشت را شامل می شود) خصوصیات طبیعی فیزیکی، زیستی و انسانی آنها ارائه گردید. در نهایت حجم سیلاب و دبی ویژه سیلاب در جریان رخداد بارش های بحرانی و ناهنجار در این حوضه ها برآورد شد. در نهایت این احجام و دبی های محاسبه شده با حجم مخازن سدهای در دست بهره برداری و دبی سیلاب دوره های بازگشت مختلف مقایسه گردید و نتایج نشان داد که اولاً حجم مخازن سدهای بزرگ کشور ممکن است به دلیل حجم رسوبگذاری دردوره طولانی بهره برداری، کمتر از مقادیر ادعایی باشد. ثانیا ادعای رخداد بارش های بحرانی با ایجاد دبی پیک سیلاب دوره بازگشت ۱۰۰۰ ساله در این حوضه ها تایید نمی شود.
۱- مقدمه ای بر تقسیمات هیدرولوژیک ایران
برای انجام تقسیمات هیدرولوژیک ایران معمولا به دستورالعمل و ضوابط تقسیم بندی و کدگذاری حوضه های آبریز و محدوده های مطالعاتی در سطح کشور (نشریه شماره ۲۸۲-الف سال ۱۳۸۳) و همچنین دستورالعمل تقسیم بندی و کدگذاری حوضه های آبریز و محدوده های مطالعاتی در سطح کشور (نشریه شماره ۳۱۰ سال ۱۳۹۱) استناد می گردد که در آنها حوضه های آبریز اصلی و حوضه های فرعی درجه دو و درجه سه وبالاتر در کشور شناسایی شده اند.
بر این اساس، تقسیم بندی سطح کشور به ۶ حوضه آبریز اصلی که از چند دهه قبل مورد عمل بوده با توجه به تطابق با مشخصات توپوگرافی و ویژگی های هیدرولوژیکی کشور، مورد قبول واقع گردید. تقسیمات شش گانه فوق به شرح نقشه (۱-۱) شامل حوضه دریای مازندران، حوضه دریای عمان و خلیج فارس، حوضه فلات مرکزی، حوضه دریاچه ارومیه، حوضه مرزی شرق و حوضه قره قوم می باشد. طبق ضوابط دستورالعمل تقسیم بندی و کدگذاری حوضه های آبریز و محدوده های مطالعاتی، ۶ حوضه آبریز اصلی و درجه یک کشور به ۳۰ حوضه آبریز درجه دو تقسیم گردیده که اسامی آنها در جداول (۱-۱) تا (۱-۶) و موقعیت آنها در نقشه (۱-۲) ارائه شده است. این ۳۰ حوضه آبریز هم خود مجموعاً به ۶۳۲ واحد هیدرولوژیکی دشت تقسیم بندی شده اند.
در گزارش حاضر از داده های GIS مربوط به منطقه بندی ۳۰ واحد هیدرولوژیکی حوضه های آبریز درجه دو کشور استفاده می شود که از مرجع دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت مدیریت منابع آب ایران تدارک دیده شده است.
فایل کامل گزارش همراه با تصاویر و نقشه ها را از اینجا دانلود کنید.
جدیدترین اخبار
همکاری انجمن علوم و فناوری بسته بندی ایران با برنامه میدون
