طرح توسعه فناوریهای کنترل انتشار آلایندههای هوا و گازهای گلخانهای از نیروگاههای حرارتی کشور / طرحی برای کاهش هزینههای خارجی تولید برق حرارتی کشور
طرح توسعه فناوریهای کنترل انتشار آلایندههای هوا و گازهای گلخانهای در راستای اجرای سیاستهای کلی کشور در حوزه محیط زیست؛ مبنی بر پیشگیری و ممانعت از انتشار انواع آلودگیهای غیر مجاز، حمایت و تشویق سرمایه گذاریها و فناوریهای سازگار با محیط زیست، ارتقاء مطالعات و تحقیقات علمی و بهرهمندی از فناوریهای نوآورانهی زیست محیطی و تجارب سازندهی بومی در زمینه حفظ تعادل زیست بوم ها و پیشگیری از آلودگی و تخریب محیط زیست و سیاستهای اقتصاد مقاومتی کشور در پژوهشگاه نیرو فعال گردید.
دکتر سعید نظری کودهی مدیر طرح" توسعه فناوریهای کنترل انتشار آلاینده های هوا و گازهای گلخانهای از نیروگاههای حرارتی" گفت: هدف اصلی این طرح ارتقاء جایگاه علمی و فنی کشور خصوصا صنعت برق در حوزه توسعه فناوریهای کنترل انتشار آلایندههای هوا و گازهای گلخانهای از نیروگاههای حرارتی است.
نظری اهداف دیگر انجام طرح را کمک به نیروگاهها در مراجع قضایی، کاهش هزینههای خارجی تولید برق بر محیط زیست، ترسیب دانش بومی فناوریهای مرتبط حوزه مدل سازی و کنترل انتشار، ایجاد نظام عرضه و تقاضا پژوهش بین بخش تولید برق با بخش خصوصی و دانشگاهها، ایجاد شبکه متخصصین در حوزه فناوریهای مدلسازی و کنترل انتشار آلایندههای هوا و گازهای گلخانهای عنوان کرد.
وی به سند "توسعه فناوری مدیریت آلایندهها در صنعت برق" به عنوان سند بالادستی طرح مذکور اشاره کرد و گفت براساس این طرح ۱۸ پروژه تعریف شده است که ذی نفعان اصلی این طرح و پروژههای مربوطه وزارت نیرو، شرکت مادر تخصصی تولید برق حرارتی و شرکتهای مدیریت و تولید نیروی برق دولتی و خصوصی هستند.
مدیر طرح مذکور در خصوص فعالیتهای طرح گفت: این طرح از دو قسمت کنترل انتشار آلایندههای هوا و کنترل انتشار گازهای گلخانهای تشکیل شده است.
نظری گفت ما در بخش کنترل آلایندههای هوا یک چرخه ای با نام مدیریت کیفیت هوا (Air Quality Management) داریم. در این چرخه اولین جزئی که وجود دارد همان برآورد میزان انتشار است. بعد از آن پخش و پراکنش آلایندهها با توجه به پارامترهای هواشناسی و توپوگرافی منطقه و نهایتا تاثیر آلایندهها بر سلامت انسان بررسی میشود و در نتیجه تحلیل هزینه- فایده کنترل انتشار موجب میشود تصمیم سازان استانداردهای نشر و هوای پاک را طوری تعیین کنند که انتشار آلایندهها کمترین اثر بر روی سلامت انسان داشته باشد. تعیین حدود انتشار و غلظت مجاز آلایندهها در هوا در حقیقت یک پیشران برای توسعه روشهای کنترلی انتشار آلایندههای هوا و گازهای گلخانهای میباشد.
بحث مدلسازی آنلاین پخش و پراکنش آلایندههای هوا از یک نیروگاه منتخب پروژهای است که برای اولین بار در ایران انجام میشود. در این سامانه مدل سازی، دادههای انتشار آلایندههای هوا بصورت پیوسته از سیستمهای پایش مداوم دود خروجی نیروگاه، دادههای هواشناسی جو بالا و جو پایین از طریق دادههای ماهوارهای و عوارض سطحی زمین با استفاده از دادههای (Digital Elevation Model)DEM تامین میشوند و در نتیجه انجام محاسبات ، کیفیت پخش و پراکنش آلایندهها در اطراف نیروگاهها بصورت گرافیکی و لحظهای قابل دسترس خواهد بود. این سامانه برای اولین بار از همبست مدل (Weather Research and Forecasting) WRF با مدلهای آلودگی هوا بصورت Real Time راه اندازی خواهد شد.
در بخش کنترل آلایندههای هوا نیز آلایندههای مختلفی وجود دارند؛ یک سری از آنها آلایندههای اولیه هستند. این آلایندهها در نتیجه واکنشهای اتمسفریک که در جو وجود دارد تبدیل به یک آلاینده ثانویه میشوند، آلایندههای ثانویه اثرات مخربتری نسبت به آلایندههای اولیه دارند. بنابراین ما باید آلایندههای اولیه را در منبع آلودگی کنترل کنیم.
در بحث گازهای گلخانهای این طرح بر روی کنترل انتشار از منبع متمرکز است. قبل از کنترل انتشار گازهای گلخانهای باید یک چارچوب برای بحث پایش و گزارش دهی و راستی آزمایی میزان انتشار داشته باشیم. یعنی سیستم MRV باید در بخش تولید صنعت برق شکل بگیرد. این سیستمها در کشورهای مختلف در سه حوزه مختلف انتشار، حوزه تعدیل و کاهش انتشار و حوزه اخذ حمایتهای بین المللی انجام میشود.
ما برای اولین بار در ایران قصد داریم سیستم MRV انتشار را در ۸۰ نقطه نیروگاهی به صورت پایش پیوسته (Real time) انجام دهیم. امیدواریم یک سامانه نرم افزاری را طراحی کنیم که بتوانیم این نظام MRV را داخل آن پیاده سازی کنیم. گامهای بعدی مشتمل بر تعدیل انتشار و اخذ حمایتهای بین المللی است. در گام اول ما سراغ نظام MRV انتشار رفتیم و برای اولین بار نظام MRV انتشار را برای شرکت برق حرارتی و بقیه هلدینگهای خصوصی کشور میخواهیم اجرا کنیم.
نظری به برنامههای آتی طرح اشاره کرد و گفت: برنامههای آتی طرح شامل: طراحی، تدوین و استقرار نظام پایش، گزارش دهی و راستی آزمایی انتشار گازهای گلخانهای نیروگاههای حرارتی کشور، طراحی، ساخت، آزمون و شبیه سازی عملکرد نمونه نیمه صنعتی مشعل LNB به منظورکنترل انتشار آلاینده NOx، ساخت واحد پایلوت جذب زیستی گاز CO۲ با استفاده از میکروجلبک از جریان خروجی دگازور واحد تصفیه آب نیروگاه شهید رجایی و برگزاری سمینار «مدیریت کربن در صنعت برق با تاکید بر نیروگاههای حرارتی» است.