عمومی | پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری

کمبود اعتبار برای حفاظت از یکصد پل تاریخی لرستان

.

به گزارش خبرنگارپژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، علی مصطفی نژاد، مدیر پایگاه پل‌های تاریخی  لرستان در نشست تخصصی «میراث فرهنگی و مواجهه با بحران سیل » با ارایه گزارشی از سیل و اقدامات حفاظتی صورت گرفته در رابطه با پل های تاریخی استان لرستان گفت :استان لرستان حدود یکصد پل تاریخی کوچک و بزرگ دارد که این تعداد در پهنایی حدود۳۵۰۰۰ کیلومتر مربع ( مساحت لرستان ) قرار گرفته اند .
وی کشکان ، کلهر ، سی پله ، زال ، پلدختر ، گاومیشان ، کاسیان ، ساربان ، رنگین بان ، هیزه ، پل تنگ ، چم آب برده ، چالان چولان ، کاکارضا ، قلعه حاتم ، دو آب ، شاپوری ها و ... را از جمله این پل ها برشمرد که برخی از آنها در سیل فروردین ماه ۱۳۹۸آسیب دیده اند .
مدیر پایگاه پل‌های تاریخی  لرستان با تشریح  اقدامات صورت گرفته به منظور حفاظت و استحکام بخشی پل های تاریخی لرستان گفت :در مقایسه ای که میان پل های تاریخی لرستان و ۲۰پل شاخص جهان صورت گرفت مشخص شد که این پل ها خیلی ارزشمند هستند .
مصطفی نژاد با ابراز تاسف از کمبود اعتبارات برای حفاظت و نگهداری از پل های تاریخی استان لرستان تصریح کرد : تخریب و صدمه دیدن پل های تاریخی لرستان به دلیل کم کاری کارشناسان و حفاظتگران نیست بلکه به دلیل کمبود اعتباراتی است که به این حوزه تعلق گرفته است .
او با اشاره به شیوه معماری این پل های تاریخی تصریح کرد :در سیل اخیر پل های جدید مهندسی ساز بسیار بیشتر از پل های تاریخی آسیب دیدند.
سیل گنبد قاووس و مداخلات انسانی در منظر هیدرولیکی
عبدالمجید نورتقانی سرپرست پایگاه میراث جهانی گنبد قابوس دیگر سخنران این نشست علل رخداد سیل را در عوامل ایستاتیکی و دینامیکی دسته بندی کرد و گفت : در طول تاریخ سیل همواره در همه جای دنیا وجود داشته ولی نکته مهم این است که باید به سیل اجازه دهیم در مسیرش حرکت و در نهایت به دریا برسد .
او با اشاره به سیل فروردین ۱۳۹۸ افزود : فعالیت های شهر سازی ، خط راه آهن ، ساخت کمربندی شهر و... باعث نفوذ آب در شهر آق قلا شد .
وی با طرح این پرسش که ما به عنوان میراث بانان کشور در کجای این حوزه می توانیم وارد شویم تصریح کرد : عکس های هوایی از دهه های گذشته گواه این است که چه بلایی بر سر بستر تاریخی کشور آمده است .
سرپرست پایگاه میراث جهانی گنبد قابوس با بیان اینکه تا شعاع ۱۵کیلومتری شهر گنبد تعدد آثار تاریخی وجود دارد که اغلب ثبت ملی شده اند تصریح کرد : پس قطعا سازندگان گنبد قابوس در این هزار سال و اندی که از ساخت آن می گذرد تمهیداتی برای وقوع سیل اندیشیده اند که ما بدون توجه به آن شهر را توسعه و در بستر تاریخی مداخلاتی را انجام داده ایم .
او گفت : در وقوع سیل اخیر آب از مسیر طبیعی اش وارد شهر شد همانجایی که با خیابان کشی آن را دست کاری کرده بودیم و در نتیجه این اتفاقات جبران نا پذیر افتاد.
هیدرولیک پل و آبشستگی
دیگر سخنران این نشست مسعود قدسیان استاد هیدرولیک دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست و پژوهشکده مهندسی آب دانشگاه تربیت مدرس مواردی را خصوص هیدرولیک پل و آبشستگی مطرح کرد .
او گفت : هیدرولیک رودخانه اطلاعات ارزشمندی برای شناسایی و اجتناب از مشکلات احتمالی در برنامه ریزی، اجرا و گزارش مطالعات آینده را، براساس تجارب گذشته، ارائه می دهد.
وی با بیان اینکه علت یا علل تخریب درپل ها یکسان نیستند افزود :به طور کلی، علت اصلی تخریب پلها، معمولا انحراف از استانداردهای طراحی سازه ای نیست؛ پلها ها از بین می روند، زیرا نیرو ها و عوامل خارجی وارد بر پلها  فراتر از آستانه تحمل آنها است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد : عدم رعایت ضوابط هیدرولیکی به عنوان مهمترین عامل تخریب پلها گزارش شده است.
او با اشاره به اینکه در ۱۰۰ سال گذشته نگاه به پدیده آبشستگی، علمی‌تر شده و دانشمندان و محققین درصدد شناخت پارامترهای موثر و میزان تاثیر آنها بر این پدیده و راهکارهای کاهش اثر آنها بوده اند گفت : محققین زیادی به بررسی علت تخریب پل‌ها پرداخته‌اند و گزارشات زیادی مبنی بر تخریب پل‌ها در سراسر جهان، در اثر وقوع آبشستگی پیرامون پایه‌ها وجود دارد.
این استاد دانشگاه ، تهیه اطلس/بانک اطلاعاتی پلهای تاریخی، تهیه نقشه پهنه بندی سیل و خسارت ناشی از سیل در مناطق مورد نظر ، تدوین استاندارد و دستورالعمل های تعیین خسارت به پلها،گروه بندی پلها با توجه به شرایط هر کدام، تدوین برنامه نظام نظارت و پایش پیوسته پلها ی تاریخی، تدوین دستورالعمل نظارت و پایش پلها، تدوین دستورالعمل بررسی و تعیین آبشستگی احتمالی اطراف پایه/ کوله پلها، تهیه برنامه مقاوم سازی پلهای تاریخی در برابر سیل، تدوین استاندارد و دستورالعمل های مقاوم سازی پلهای تاریخی و... را استراتژی مدیریت پلهای تاریخی در برابر سیلاب عنوان کرد.
او گفت : استراتژی میراث فرهنگی در برابر سیلاب شامل ؛ تهیه اطلس/بانک اطلاعاتی میراث فرهنگی و تقسیم بندی/درجه بندی آنها ،  تهیه نقشه پهنه بندی سیل در مناطق مورد نظر ، گروه بندی میرات فرهنگی با توجه به شرایط هر کدام، تدوین برنامه نحوه نظارت و پایش پیوسته میرات فرهنگی تدوین دستورالعمل نظارت و پایش برای آثار تاریخی، تدوین نحوه مدیریت میرات فرهنگی در زمان وقوع سیل تدوین نحوه مدیریت و ارزیابی میرات فرهنگی پس از وقوع سیل و... می شود .