عمومی | موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

پروژه پژوهشی-کاربردی با عنوان "ارزیابی سیستم آبیاری قطره‌ای تحت شرایط کشت ذرت تابستانه در خاک های مستعد شوری استان خوزستان" انجام شد.


دکتر پیمان ورجاوند، مجری این پروژه، در خصوص ضرورت اجرای آن بیان داشت خشکی و خشکسالی یکی از مهمترین مشکلات و موانع تولید محصولات کشاورزی در جهان محسوب می‌شود و ایران یکی از کشورهای خشک و نیمه‌خشک جهان است که همواره با محدودیت آب روبرو بوده است. لذا استفاده صحیح و به موقع از منابع آبی امری اجتناب ناپذیر می باشد. از سوی دیگر بخش زیادی از اراضی مناطق مرکزی و جنوبی استان خوزستان در نتیجه مدیریت‌های نامناسب آبیاری‌، سنگین بودن بافت خاک، نامناسب بودن سامانه زهکشی، بالابودن آب زیرزمینی و همچنین تبخیر و تعرق بالا با مشکل شوری مواجه هستند و توسعه پایدار سامانه های آبیاری مدرن مانند آبیاری قطره ای-نواری به منظور کاهش آب کاربردی مزرعه و در عین حال حفظ کیفیت خاک، نیاز به پایش کیفی خاک در طول زمان دارد. در تحقیق حاضر به منظور بررسی کارایی آبیاری قطره ای-نواری و همچنین تاثیر این سامانه آبیاری بر روی املاح خاک، در خاک‌های ریز بافت مستعد به شوری و قلیایی استان خوزستان، در مزرعه‌ای یا سطح بیش از ۳۰۰۰ متر مربع واقع در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، اقدام به کشت گیاه ذرت تابستانه در ۲ سال متوالی گردید.

نتایج این تحقیق نشان داد خاک این مزرعه با شوری اولیه ۲/۶ دسی زیمنس بر متر و سدیم قابل تبادل ۵/۱ درصد که طبق استاندارد آزمایشگاه شوری خاک امریکا، خاک غیر شور-غیرسدیمی قلمداد شده، پس از آبیاری بوسیله آب با شوری متوسط ۲/۶ دسی زیمنس بر متر به شوری و درصد سدیم قابل تبادل خاک به ترتیب به ۴/۸ دسی زیمنس بر متر و ۱۱/۳ درصد رسیده که طبق استاندارد، تقریبا در مرز خاک شور-سدیمی قرار می گیرد. در کل می توان گفت در شرایط مورد نظر، سامانه آبیاری قطره ای-نواری نسبت به آبیاری سطحی نیاز به آب تهیه زمین بیشتر داشته، از سوی دیگر حجم آب زیاد جهت آبشویی در این روش مورد نیاز است، لذا نمی توان انتظار داشت توسعه پایدار آبیاری قطره ای به مقدار قابل توجه تاثیر کاهنده در کاربردی مزرعه داشته باشد.