نشست «سی و سوم» و «سی و چهارم» از سلسله نشست های علمی-پژوهشی دانشکده حفاظت و مرمت، در دانشگاه هنر اصفهان برگزار گردید

نشست سی و سوم تحت عنوان "اصول معماری شهر باستانی عیلامی ال اونتاش نپیرشا (چغازنبیل)" با سخنرانی دکتر بهزاد مفیدی نصرآبادی (استاد گروه باستان شناسی شرق نزدیک و زبان های باستانی دانشگاه گوتنبرگ شهر ماینز آلمان) در تاریخ نهم اردیبهشت ماه در سالن دکتر شیرازی برگزار گردید و ایشان پیرامون کاوش های خود در محوطه چغازنبیل به صحبت پرداختند.
دکتر مفیدی در ابتدا ضمن توصیف نام «ال-اونتاش نپیرشا» به دوره ساخت آن اشاره نموده و از اطلاعات به دست آمده از کاوشات این محوطه و اهمیت این اطلاعات در شناخت محوطه و بنای چغازنبیل سخن گفتند.
ایشان ضمن نمایش تصاویر مربوط به بنای چغازنبیل، به معرفی معماری و سه حصار پیرامون آن پرداختند و ساخت این حصارها، نبود کاخ شاهی در داخل و اطراف معبد و نیز دسترسی به بالاترین طبقه معبد از طریق طبقات مختلف را دلیلی بر اهمیت بناهای مذهبی نزد عیلامیان دانستند. ایشان در توضیح مراحل ساخت بنا، به این نکات اشاره نمودند که، در مرحله اول ساخت بنا، طبقه همکف و سپس پر کردن حیاط مرکزی از خاک و خشت انجام شده و پس از آن در مرحله بعد ساخت طبقه های فوقانی به طور جداگانه و از روی زمین، صورت گرفته است. ایشان در بخش دیگری از صحبت های خود به برج «نور-کیبرات یا برج عالم» در حصار دوم اشاره نمودند و به ارتباط این برج با آغاز سال نو عیلامی که تقریباً با آغاز سال نو شمسی همزمان است، اشاره کردند و ابراز داشتند که اطلاعات بیشتر پیرامون معابد الحاق شده در حصار دوم، در کتب تالیف شده توسط ایشان، موجود می باشد.
در پایان این نشست دکتر مفیدی به سوالات حضار پاسخ گفتند و با اهدای هدیه ای از آثار صنایع دستی دانشجویان دانشگاه هنر اصفهان، از ایشان تقدیر به عمل آمد.
دکتر مفیدی در ابتدا ضمن توصیف نام «ال-اونتاش نپیرشا» به دوره ساخت آن اشاره نموده و از اطلاعات به دست آمده از کاوشات این محوطه و اهمیت این اطلاعات در شناخت محوطه و بنای چغازنبیل سخن گفتند.
ایشان ضمن نمایش تصاویر مربوط به بنای چغازنبیل، به معرفی معماری و سه حصار پیرامون آن پرداختند و ساخت این حصارها، نبود کاخ شاهی در داخل و اطراف معبد و نیز دسترسی به بالاترین طبقه معبد از طریق طبقات مختلف را دلیلی بر اهمیت بناهای مذهبی نزد عیلامیان دانستند. ایشان در توضیح مراحل ساخت بنا، به این نکات اشاره نمودند که، در مرحله اول ساخت بنا، طبقه همکف و سپس پر کردن حیاط مرکزی از خاک و خشت انجام شده و پس از آن در مرحله بعد ساخت طبقه های فوقانی به طور جداگانه و از روی زمین، صورت گرفته است. ایشان در بخش دیگری از صحبت های خود به برج «نور-کیبرات یا برج عالم» در حصار دوم اشاره نمودند و به ارتباط این برج با آغاز سال نو عیلامی که تقریباً با آغاز سال نو شمسی همزمان است، اشاره کردند و ابراز داشتند که اطلاعات بیشتر پیرامون معابد الحاق شده در حصار دوم، در کتب تالیف شده توسط ایشان، موجود می باشد.
در پایان این نشست دکتر مفیدی به سوالات حضار پاسخ گفتند و با اهدای هدیه ای از آثار صنایع دستی دانشجویان دانشگاه هنر اصفهان، از ایشان تقدیر به عمل آمد.
نشست سی و چهارم با محوریت شهر تاریخی شیراز و مرمت و استحکام بخشی برج جنوب شرقی ارگ کریم خان زند و با سخنرانی مهندس سیامک بصیری، کارشناس ارشد و مسئول فنی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس، در تاریخ دهم اردیبهشت ماه در سالن دکتر شیرازی دانشکده حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان برگزار گردید.
ایشان صحبت خود را با توضیحاتی پیرامون بافت تاریخی شیراز و ارزشهای و توسعه تاریخی آن آغاز کردند. در این بخش، به ارزشهای تاریخی ۳۲ گذر تاریخی شیراز، تاریخچه ی شکل گیری شیراز از آغاز تا به امروز، محلات شیراز و کیفیت های آنان، بناهای ارزشمند تاریخی شیراز که تعدادی حدود ۲۰۰۰ بنای تاریخی شناسایی شده اند، اقدامات میراث فرهنگی و تلاش این نهاد برای عبور از بحران تخریب در شیراز و نجات بخشی بخش های ارزشمند بافت تاریخی شیراز، دخل و تصرفات تحمیل شده به بافت تاریخی در ادوار مختلف، اشاره نمودند.
در ادامه مهندس بصیری، ضمن معرفی ارگ کریم خان شیراز توضیحاتی درباره موقیعت قرارگیری، تاریخچه، توضیحات کالبدی و کارکردی گذشته و امروز بنا، ارزشهای بنا از جنبه های مختلف ارائه نمودند و در سپس به نحوه مرمت و استحکام بخشی بنا و به ویژه برج کج جبهه جنوب شرقی پرداختند.
ایشان با بیان اینکه برجهای ارگ دارای سه طبقه با کاربری های مختلف (استراحت سربازان، محل سربازان آماده باش و بالاترین طبقه برای سربازان در حال نگهبانی) هستند، ضخامت برج جنوب شرقی را ۵/۳ متر عنوان کردند و دلیل اصلی نشست ۳۰ درجه ای این برج را بالا بودن زه آب در زیر پایه برج دانستند، به طوری که پس از حفاری مشخص گردید پایه فنداسیون برج حدود دو متر در آب بوده و تر و خشک شدن های متوالی، موجب از بین رفتن شالوده و نشست برج شده است.
ایشان ضمن اشاره به وجود رودخانه خرم رود شیراز در محل فعلی ارگ در زمان کریم خان زند، و تغییر مسیر این رودخانه توسط کریم خان، به این نکته اشاره نمودند که احتمال دارد علت بالا بودن آب در این ناحیه، همین مساله باشد.
مهندس بصیری پیشنهادات ارائه شده به منظور مرمت این برج را (بستن و استحکام بخشی برج با کمربند بتنی، نگهداری در وضعیت موجود و تثبیت در محل به وسیله ی چاه های بتنی دارای دستک بتنی) عنوان نمودند و ابراز داشتند که از بین این پیشنهادات، مورد سوم تصویب گردیده که در این اقدام ابتدا برای استحکام بخشی برج، در قسمت خارجی چاه هایی تا عمق ۷ متری (یک متر پایین تر از شالوده) حفر می شود و چهار عدد چاه از بتن ساخته می شود که تا زیر برج می آیند و به وسیله دستک های بتنی به زیر برج می رسند. سر دستک ها نیز با رینگ بتنی در زیر برج برای استحکام بیشتر به هم وصل می شود.
ایشان در پایان صحبت های خود بیان داشتند که در حال حاضر سه متر از دستک ها در زیر برج قرار دارد و در واقع ۳ متر از برج روی دستکها فشار می آورد تا به آرامش برسد.
در پایان این نشست و پس از برگزاری جلسه پرسش و پاسخ، با اهدای یکی از آثار صنایع دستی دانشجویان دانشگاه هنر اصفهان، از ایشان تقدیر و تشکر به عمل آمد.
ایشان صحبت خود را با توضیحاتی پیرامون بافت تاریخی شیراز و ارزشهای و توسعه تاریخی آن آغاز کردند. در این بخش، به ارزشهای تاریخی ۳۲ گذر تاریخی شیراز، تاریخچه ی شکل گیری شیراز از آغاز تا به امروز، محلات شیراز و کیفیت های آنان، بناهای ارزشمند تاریخی شیراز که تعدادی حدود ۲۰۰۰ بنای تاریخی شناسایی شده اند، اقدامات میراث فرهنگی و تلاش این نهاد برای عبور از بحران تخریب در شیراز و نجات بخشی بخش های ارزشمند بافت تاریخی شیراز، دخل و تصرفات تحمیل شده به بافت تاریخی در ادوار مختلف، اشاره نمودند.
در ادامه مهندس بصیری، ضمن معرفی ارگ کریم خان شیراز توضیحاتی درباره موقیعت قرارگیری، تاریخچه، توضیحات کالبدی و کارکردی گذشته و امروز بنا، ارزشهای بنا از جنبه های مختلف ارائه نمودند و در سپس به نحوه مرمت و استحکام بخشی بنا و به ویژه برج کج جبهه جنوب شرقی پرداختند.
ایشان با بیان اینکه برجهای ارگ دارای سه طبقه با کاربری های مختلف (استراحت سربازان، محل سربازان آماده باش و بالاترین طبقه برای سربازان در حال نگهبانی) هستند، ضخامت برج جنوب شرقی را ۵/۳ متر عنوان کردند و دلیل اصلی نشست ۳۰ درجه ای این برج را بالا بودن زه آب در زیر پایه برج دانستند، به طوری که پس از حفاری مشخص گردید پایه فنداسیون برج حدود دو متر در آب بوده و تر و خشک شدن های متوالی، موجب از بین رفتن شالوده و نشست برج شده است.
ایشان ضمن اشاره به وجود رودخانه خرم رود شیراز در محل فعلی ارگ در زمان کریم خان زند، و تغییر مسیر این رودخانه توسط کریم خان، به این نکته اشاره نمودند که احتمال دارد علت بالا بودن آب در این ناحیه، همین مساله باشد.
مهندس بصیری پیشنهادات ارائه شده به منظور مرمت این برج را (بستن و استحکام بخشی برج با کمربند بتنی، نگهداری در وضعیت موجود و تثبیت در محل به وسیله ی چاه های بتنی دارای دستک بتنی) عنوان نمودند و ابراز داشتند که از بین این پیشنهادات، مورد سوم تصویب گردیده که در این اقدام ابتدا برای استحکام بخشی برج، در قسمت خارجی چاه هایی تا عمق ۷ متری (یک متر پایین تر از شالوده) حفر می شود و چهار عدد چاه از بتن ساخته می شود که تا زیر برج می آیند و به وسیله دستک های بتنی به زیر برج می رسند. سر دستک ها نیز با رینگ بتنی در زیر برج برای استحکام بیشتر به هم وصل می شود.
ایشان در پایان صحبت های خود بیان داشتند که در حال حاضر سه متر از دستک ها در زیر برج قرار دارد و در واقع ۳ متر از برج روی دستکها فشار می آورد تا به آرامش برسد.
در پایان این نشست و پس از برگزاری جلسه پرسش و پاسخ، با اهدای یکی از آثار صنایع دستی دانشجویان دانشگاه هنر اصفهان، از ایشان تقدیر و تشکر به عمل آمد.