همایش بین المللی صلح و منازعه خاورمیانه روز نهم اردیبهشت ۱۳۹۸ با حضور دکتر عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر نیلی احمدآبادی رئیس دانشگاه تهران و جمعی از اندیشمندان داخلی و بین المللی در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد.

دکتر علیخانی: یکی از چالش های امروز تندروی، جنگ و خشونت و ترور به اسم اسلام است

به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ابتدای این همایش دکتر علیخانی دبیر همایش به ارائه سخنرانی پرداخت.

وی خاطرنشان کرد: در فرهنگ و ادبیات ایرانی و اسلامی همواره صلح و همزیستی در مرتبه اهمیت بالایی قرار داشته است.

دکتر علیخانی افززود: تمام آیات قرآن ماهیت دفاعی داشته اند و از منظر اسلام مسلمانان فقط ملزم به دفاع از خود هستند و بایستی خود را در این زمینه مجهز کنند.

دبیر برگزاری همایش بین المللی صلح و حل منازعه گفت: یکی از مهمترین چالش های امروز ما تندروی، جنگ و خشونت و ترور به اسم اسلام است.

وی ادامه داد: پرسش ما مسئولیت دانشگاه تهران برای برداشتن قدمی برای ایجاد صلح و حل منازعه است.

دکتر علیخانی گفت: تاسیس دبیرخانه دائمی بین المللی صلح و حل منازعه و نیز تاسیس مرکز صلح و حل منازعه به همراه تاسیس رشته مطالعات صلح و حل منازعه از برنامه های اجرایی در جهت دستیابی به اهداف پیش رو است.

دکتر عاملی: صلح از جنس نیاز به شادی و امنیت و خواب آرام است

به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه این همایش دکتر عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به ایراد سخنرانی با عنوان عصر جهانی شدن و ارتباط بین صلح در سطح ملی منطقه ای و جهانی پرداخت.

دکتر عاملی گفت: سه سوال اساسی در زمینه صلح و حل منازعه مطرح است که چرا مطالعات صلح برای جوامع مختلف دارای اهمیت است، چرا صلح و تضاد در سطح ملی و بین المللی به عنوان امری بسیار مهم امروزی مطرح است و نیز چرا چالش های تضاد و صلح اهمیت خاصی برای همه جوامع و حقوق اولیه بشر دارد و با چه الگویی می توان منازعات و تضادها را در سطوح مختلف جغرافیایی حل کرد؟

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: صلح یکی از نیازهای اساسی بشر و از جنس نیاز به شادی و امنیت و خواب آرام است، همچنانکه انسان ها دوست دارند حوزه استقلال شان را تامین کنند و در برابر هرگونه سلطه مقابله کنند.

وی افزود: صلح و تضاد از مسائل چند بعدی و از موضوعات چندرشته ای محسوب می شوند که ابعاد مختلف جامعه شناختی، ارتباطی(درون فردی- بین فردی و درون گروهی) ، اقتصادی و ... را پوشش می دهد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: بدون توجه به نظام سلطه و نظام ساختارمند جهانی نمی توان هدف صلح را دنبال کرد.

ما با جهانی شدن های بسیار مواجه هستیم

وی ادامه داد: به دلیل تصرف و روحیه سلطه آمریکا در عرصه فرهنگ، سیاست و اقتصاد، جهانی شدن معادل آمریکایی شدن گرفته شده است. در صورتیکه به دلیل ظرفیت ارتباطی فرامحلی شدن، امکان جهانی شدن همه ظرفیت های جهانی ادیان، فرهنگ ها و ارزش های اجتماعی فراهم شده است و ما با جهانی شدن های بسیار مواجه هستیم.

دکتر عاملی گفت: امروز در جهانی زندگی می کنیم که نمی توانیم مسائل اتفاق افتاده در گوشه ای از جهان را از سایر مسائل جهانی جدا کنیم و صرفاً به آن بپردازیم بلکه اینها همگی بهم مرتبط هستند و مسائل پیش روی کشورها به هم پیوسته هستند.

با پدیده جدیدی به نام فرامحلی شدن همزمان روبرو هستیم

وی افزود: ما با پدیده جدیدی به نام فرامحلی شدن روبرو هستیم که در آن اتفاقات مختلف در فواصل بسیار دور بهم ارتباط پیدا می کنند و هر مسئله ای در هر گوشه ای از جهان به تمام بشریت ارتباط پیدا می کند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: عرصه رسانه و اطلاعات مجازی ظرفیت ارتباطات و تعاملات گسترده ای را فراهم آورده که بایستی توجه داشته باشیم این فضای جدید همچون فضای فیزیکی موجود درگیر مشکلات ایجاد شده توسط نظام سلطه نشود.

وی افزود: ما در دنیای جهانی شده و متصل شده چند نهادی شده همراه با چالش ها و تضادهای بین المللی بزرگ مواجه هستیم و زمانی که از صلح صحبت می کنیم صرفاً نباید به "جنگ" نظامی توجه داشته باشیم بلکه باید در مواجهه با سیاست های سلطه جهانی که در حال ایجاد چالش های نهادینه در جهان می باشد، درصدد تغییر مسیر فعلی دنیا و تغییر ساختارها به سمت ایجاد صلح باشیم. جنگ فقط، جنگ نظامی نیست، بلکه جنگ اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نیز از مصادیق بارز جنگ است.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران گفت: وقتی آمریکا ۷۰۰۰ کلاهک هسته ای دارد و در جهان ۱۲ هزار کلاهک هسته ای وجود دارد، این به معنای وجود پتانسیل جنگ در جهان و ظهور زمستان خاکستری است که ممکن است با انفجار همزمان بمب های هسته ای و خاکستر به وجود آمده از آن دمای کره زمین به زیر منفی ۵۰ درجه سانتیگراد برسد که این مهم توسط دانشمندان روسی به اثبات رسیده است. وقتی در جهان چنین امکان تخریب بزرگ و جود دارد، جامعه جهانی برای خلع سلاح هسته ای از کل جهان باید تدبیر کند و چنین فضایی می تواند اقدام اساسی برای تامین صلح در جهان تلقی شود.

در جنگ اقتصادی با پدیده ضد انسانی "تحریم" اقدام به تنبیه ملت ها و نه دولت ها می کنند و مصداق تام نقض حقوق بشر است

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: جنگ اقتصادی را باید به عنوان جنگ نوظهوری تلقی کنیم که با پدیده ضد انسانی و ضدمردمی "تحریم" اقدام به تنبیه ملت ها و نه دولت ها می کنند و مصداق تام نقض حقوق بشر است.

وی افزود: کاهش ارزش پول ملی و کاهش تولید ناخالص ملی کشورها از اهداف اصلی تحریم هاست که بیشترین تاثیر آن فشار بر روی مردم است.

دکتر عاملی افزود: بطور قطع موفق ترین کشورها در مقابله با تحریم ها جمهوری اسلامی ایران بوده است که تلاش داشته نیازهای مهم و استراتژیک مرتبط با زندگی مردم خود را تامین کند و در مقابل تحریم های ظالمانه ایستادگی کند.

وی ادامه داد: ما گریه های کودکان مان در فراق پدر شهیدشان و لطمات بمباران شیمیایی را در شهرهای کشورمان دیده ایم و همچنان همدل و همراه با مردم ژاپن و شهرهای ناکازاکی و هیروشیما و مردم مظلوم یمن و فلسطین اشغالی هستیم که آثار بمب هنوز در کشور آنها وجود دارد. لذا عمق تخریب جنگ و ارزش صلح و آرامش را می دانیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: سازمان ملل به بعد از جنگ جهانی اول و دوم که نزدیک به ۱۰۰ میلیون در این دو جنگ کشته شدند با هدف مدیریت صلح تاسیس شد و میثاق ملل دنبال کننده صلح در جهان بود، اما امروز کارکردهای موثر خودش را از دست داده است.

وقتی شورای امنیت در سازمان ملل ایجاد شد این سازمان با دشواری های جدی روبرو شد

وی افزود: وقتی شورای امنیت در دل سازمان ملل ایجاد شد عملاً این سازمان با معضل و دشواری های جدی روبرو شد و کارکرد همفکری جهانی خود را از دست داد و به مرور نقش نظارتی خود را برای تضمین صلح در جهان از دست داد. بعد از جنگ جهانی دوم و تاسیس سازمان ملل تا کنون ۱۵۷ جنگ در اقصی نقاط جهان اتفاق افتاده است و در بسیاری از این جنگ ها مداخله دولت آمریکا را شاهد بوده ایم.

دکتر عاملی خاطرنشان کرد:  آمار بودجه ارتش های دنیا در سال ۲۰۱۸،   ۱.۷ تریلیون دلار بوده است و دولت آمریکا نسبت به سال ۲۰۰۶ میلادی بودجه دفاعی خود را دو برابر کرده است که معادل ۹۵۶.۵ میلیارد دلار است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: باید به نظریات صلح جویانه موجود در دانشگاه توجه شود و به کمپین های مبارزه با جنگ و حمایت از محیط زیست که امروزه از بزرگترین کمپین های فعال در جهان محسوب می شوند اهمیت داده شود. در عین حال نباید از نظام های بزرگ سلطه در جهان غفلت کرد.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران با اشاره به نظریه نگاه یکپارچه به صلح به عنوان نظریه ای برای تحقق صلح در جهان خاطرنشان کرد: نظریه "نگاه یکپارچه به صلح" جنبه های چند بعدی را مورد توجه قرار می دهد که صلح را در مقابل تضاد های فرهنگی و شناختی مورد مطالعه قرار داده است و بر این معنا تاکید می کند که نگرش و انگیزه های جنگ موجب گسترش جنگ در جهان می شود.

وی افزود: تا زمانی که فرهنگ ها و فرهنگ جهانی به جای "انتقام"، صلح را انتخاب نکنند، نمی توانیم امیدوار باشیم که صلح در جهان اتفاق بیافتد ما بایستی فرهنگ صلح را در جهان تقویت کنیم و صلح جویی تبدیل به یک مطالبه فرهنگی شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: تئوری "صلح یا تضاد برای همه" که در دانشگاه تهران دنبال می شود معتقد است که صلح در یک محدوده از جهان رخ نمی دهد مگر آنکه صلح در سایر نقاط جهان نیز تحقق پیدا کند. در واقع تامین احترام برای همگان می تواند زمینه ساز فراگیری صلح در جهان شود.

وی افزود: این تئوری با توجه به قانون سرایت، صلح را در یک نگرش کلان فهم و دنبال می کند. در واقع هم در مقام فهم تضادهای جهان و هم در نگاه به حل منازعات تاکید این نظریه بر صلح برای همگان و تاثیر گذاری تضادها و چالش ها بر همگان دارد.

استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران گفت: وقتی حادثه تروریستی در نیوزیلند اتفاق می افتد بعید نیست که این اتفاق در سوئیس نیز اتفاق بیفتد کما اینکه حادثه تروریستی در کشوری چون  و انگلیس نیز رخ داد. چنین افراطی گری ها محصول "اسلام هراسی" و تخریب عمومی مسلمانان است.

اقدامات انجمن های صلح و دانش صلح در جهان بسیار کارآمد هستند وی افزود: تردیدی نیست که اقدامات انجمن های صلح و دانش صلح در جهان بسیار کارآمد هستند و باید به تقویت هر جه بیشتر آن توجه کنیم.

دکتر عاملی گفت: تقویت اندیشه، فرهنگ و ادبیات صلح در جهان امریست که قطعاً باید اتفاق بیافتد و با دنبال کردن راه حل های بنیادین به تحقق صلح اقدام کنیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در توضیح راه حل های بنیادین تحقق صلح گفت: گام اول در این مسیر به رسمیت شناختن همه ملت های جهان است و گام دوم به رسمیت شناختن حقوق دولت ملت ها است.

وی ادامه داد: آن کسانی که از پایان نظام دولت ملت ها سخن می گویند به دنبال تحقق نظام سلطه هستند.

دکتر عاملی افزود: راه حل سوم تبادل موقعیت است، چنانکه امام علی(ع) خطاب به مالک اشتر می گوید؛ "دلت را از محبت به مردم پر کن، برای اینکه مردم یا برادران دینی تو هستند و یا همنوع تو هستند"، اولین قدم در تبادل موقعیت، انسان دوستی فراگیر و درک متقابل از مردم است. آنچه بر خود می پسندی بر دیگران بپسندد.

وی ادامه داد: راه حل چهارم رها کردن اندیشه سلطه بر جهان است که تئوری "به میزان قدرت، حق داریم" را دنبال می کند و باید چنین تفکر مال پرستانه و قدرت محور در جهان منزوی شود.

پایان بخش سخن ایشان، توجه کلان و خرد همزمان به تضاد ها و حل منازعات در چارچوب مفهومی و نظری هدفمند و کارآمد بود.

به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه این همایش دفترچه یادداشت اولین همایش بین المللی صلح و منازعه خاورمیانه توسط دکتر عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و دکتر نیلی احمد آبادی رئیس دانشگاه تهران، با حضور دکتر قهرمانی معاون بین الملل دانشکده مطالعات جهان و دکتر علیخانی دبیر همایش افتتاح شد.

دکتر نیلی احمدآبادی: نبود مفاهمه و گفتمان میان انسان ها از دلایل اصلی منازعه در جهان است

دکتر نیلی احمدآبادی رئیس دانشگاه تهران نیز ضمن تشکر از برگزاری همایش بین المللی صلح و حل منازعه خاطرنشان کرد: ابتکار برگزاری این همایش بین المللی با رویکرد علمی و دانشگاهی بسیار دارای اهمیت و نقطه شروع خوبی محسوب می شود.

رئیس دانشگاه تهران ادامه داد: از زمان خلقت بشر و از همان دوران هابیل و قابیل منازعه بشر وجود داشته است اما پس از آن پیامبران مختلف همواره به تحقق صلح در جهان تلاش داشته است.

وی افزود: از دلایل اصلی وجود منازعه در جهان را می توان نبود مفاهمه و گفتمان میان انسان ها دانست که قدرت برقراری بیان و گفتگو و دیالوگ را می طلبد.

دکتر نیلی احمدآبادی ادامه داد: صلح و منازعه اول در ذهن شکل می گیرد و بعد اثرات ظاهری و عملی خود را نشان می دهد پس اگر بخواهیم صلح در جهان غالب شود نخست باید تصور صلح را در ذهن بشر نهادینه کنیم.

ایجاد یک فضای مناسب نیاز اصلی در ایجاد صلح پایدار است

وی افزود: تغییر پارادایم و ایجاد یک فضای مناسب نیاز اصلی در ایجاد صلح پایدار است و بهترین مکان برای شکل بخشیدن به صلح و  به تولید محتوا در زمینه صلح دانشگاه هاست.

رئیس دانشگاه گفت: دانشگاه می تواند ذهن افزاد را از دوران کودکی با همزیستی و صلح آشنا کند و تلاش در جهت خدمت علم برای جامعه از رسالت های اصلی دانشگاه است.

وی ادامه داد: ما معتقد به علم برای جامعه هستیم و به تلاش در نقش فزآینده علم برای جامعه اعتقاد داریم.

توسعه نیافتگی و فقر از عوامل اصلی در ایجاد منازعات است

دکتر نیلی احمدآبادی افزود: توسعه نیافتگی و فقر از عوامل اصلی در ایجاد منازعات است و دانشگاه ها می توانند با کمک به توانمندسازی جوامع بر پایه علم نقش بسزایی در کاهش منازعات داشته باشند.

وی خاطرنشان کرد: با همکاری مشترک میان دانشجویان و اساتید دانشگاه های مختلف کشور و توجه به دیپلماسی علم و فناوری می توانیم ظرفیت بسیار بزرگی را در شکل گیری صلح و جلوگیری از منازعه شکل دهیم و با  اقدام به آشنایی فرهنگ های کشورهای مختلف به پایداری صلح کمک کنیم تا از سوء برداشت ها و تضادها جلوگیری و عرصه مفاهمه را تقویت کنیم.

دکتر نیلی احمدآبادی تاکید کرد: دانشگاه تهران آمادگی دارد شبکه علمی و تبادل استاد و دانشجو بین موسسات علمی را بیش از گذشته توسعه دهد.